Vấn đề đổi mới và chỉnh đốn Đảng được C.Mác, Ph.Ăngghen và V.I.Lênin đặt ra từ khi ra đời các đảng vô sản. Trung thành và vận dụng sáng tạo những luận điểm của học thuyết Mác - Lênin về xây dựng và chỉnh đốn Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng muốn giữ vững vai trò lãnh đạo đối với toàn xã hội, Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn. Xây dựng và chỉnh đốn Đảng được Chủ tịch Hồ Chí Minh coi là điều kiện "cần" và "đủ", là công việc thiết thực và thường xuyên.
Khi cách mạng gặp khó khăn, việc xây dựng Đảng được Người đề cập với thái độ bình tĩnh, sáng suốt, giúp Đảng không rơi vào bị động, bi quan, dao động. Khi cách mạng đang trên đà thắng lợi, Người vẫn nêu vấn đề "trước hết phải chỉnh đốn Đảng" để ngăn ngừa bệnh "kiêu ngạo cộng sản", choáng ngợp trước những chiến công vĩ đại mà chủ quan, tự mãn, "tha hóa". Khi Đảng trở thành Đảng cầm quyền, cán bộ, đảng viên của Đảng dễ "đánh mất mình", phải chỉnh đốn Đảng bởi vì: "Một dân tộc, một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân"1. Hồ Chí Minh còn chỉ ra rằng: "Có những người trong lúc đấu tranh thì hăng hái, trung thành, không sợ nguy hiểm, không sợ cực khổ, không sợ quân địch, nghĩa là có công với cách mạng. Song, đến khi có ít nhiều quyền hạn trong tay thì đâm ra kiêu ngạo, xa xỉ, phạm vào tham ô, lãng phí, quan liêu, không tự giác, mà biến thành người có tội với cách mạng"2. Chính vì thế, chỉnh đốn Đảng là khôi phục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên và giáo dục, đưa họ vào con đường cách mạng, là khôi phục uy tín chính trị của Đảng đối với nhân dân - vấn đề cốt tử của đảng cầm quyền.
Không những thế, việc chỉnh đốn Đảng được Chủ tịch Hồ Chí Minh coi là công việc thường xuyên để ngăn chặn, đẩy lùi và tẩy trừ mọi tệ nạn do thoái hóa biến chất gây ra. Trong "Thư gửi Ủy ban nhân dân các kỳ, tỉnh, huyện" năm 1946; "Thư gửi các đồng chí Bắc Bộ và Trung Bộ" năm 1947 hay tác phẩm "Sửa đổi lối làm việc" năm 1947, Người đã đưa ra những chỉ dẫn sâu sắc về xây dựng và chỉnh đốn Đảng trong điều kiện đã có chính quyền. Người yêu cầu: "Ngay từ bây giờ, các cơ quan, các cán bộ, các đảng viên, mỗi người mỗi ngày phải thiết thực tự kiểm điểm và kiểm điểm đồng chí mình. Hễ thấy khuyết điểm phải kiên quyết tự sửa chữa, và giúp đồng chí mình sửa chữa. Phải như thế, Đảng mới chóng phát triển, công việc mới chóng thành công"3. Ngày 18/1/1949, tại Hội nghị cán bộ của Đảng lần thứ sáu, Hồ Chí Minh nêu nhiệm vụ: "Phải "chấn chỉnh" bộ máy chính quyền, "chỉnh đốn" các đoàn thể quần chúng và "Muốn làm được những điều trên, trước hết phải chỉnh đốn nội bộ Đảng"4.
Khi miền Bắc bước vào thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, nhiều đợt học tập chính trị để quán triệt đường lối, quan điểm của Đảng được tổ chức rộng khắp. Phát biểu tại Hội nghị bồi dưỡng chỉnh huấn đầu năm 1965, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận định, bên cạnh số đông đảng viên xứng đáng với danh hiệu của mình thì vẫn có "một số người thấp kém về tinh thần và đạo đức cách mạng. Họ còn mang nặng chủ nghĩa cá nhân trong mình... Họ quên rằng mỗi đồng tiền, hạt gạo đều là do mồ hôi nước mắt của nhân dân, do đó mà sinh ra phô trương lãng phí. Họ tự cho mình có quyền sống xa hoa hưởng lạc, từ đó mà đi đến tham ô, trụy lạc, thậm chí sa vào tội lỗi"5. Do đó, Người yêu cầu phải chỉnh đốn để tẩy rửa những lỗi lầm, sai trái ấy.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với các đại biểu dự Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ II (tháng 2/1951). Ảnh: TL
Trong Di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta những công việc phải làm sau khi Tổ quốc thống nhất, trong đó có nhiệm vụ xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Người viết: "Theo ý tôi, việc cần phải làm trước tiên là phải chỉnh đốn lại Đảng, làm cho mỗi đảng viên, mỗi đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ Đảng giao phó cho mình, toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân. Làm được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chúng ta cũng nhất định thắng lợi"6.
Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về chỉnh đốn Đảng, trong thời gian tới, Đảng bộ Quân đội tiếp tục làm tốt công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng: "Xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ"7. Theo đó, cần tập trung thực hiện tốt những giải pháp chủ yếu sau:
Một là, nêu cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Quân đội về chỉnh đốn Đảng.
Tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả Kết luận số 21-KL/TW về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"; Quy định số 37-QĐ/TW về những điều đảng viên không được làm. Mỗi cán bộ, đảng viên cần thấy rõ trách nhiệm, bổn phận của mình, vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức và không bị cám dỗ bởi vật chất, tiền tài, danh vọng; không ngừng nâng cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, thường xuyên "tự soi", "tự sửa" và nêu cao danh dự, lòng tự trọng của người đảng viên cộng sản.
"Việc cần phải làm trước tiên là phải chỉnh đốn lại Đảng, làm cho mỗi đảng viên, mỗi đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ Đảng giao phó cho mình, toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân. Làm được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chúng ta cũng nhất định thắng lợi".
(Chủ tịch HỒ CHÍ MINH)
Hai là, đẩy mạnh giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng, thực hiện nghiêm tự phê bình và phê bình trong Đảng bộ Quân đội.
Đây là nhiệm vụ rất quan trọng của các tổ chức đảng, do đó cần tiến hành thường xuyên, sâu rộng, có hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Đồng thời, tăng cường giáo dục đạo đức thông qua chương trình đào tạo của hệ thống học viện, nhà trường Quân đội. Nghiên cứu, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng, phù hợp với từng đối tượng, lĩnh vực, địa bàn, nhiệm vụ. Duy trì nghiêm nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng; ban hành và thực hiện nghiêm các quy chế, quy định, đề cao tự phê bình và phê bình. Đánh giá xếp loại chất lượng tổ chức đảng, đảng viên hằng năm bảo đảm chặt chẽ, nghiêm túc, thực chất.
Ba là, xây dựng và tăng cường trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì.
Xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, thực sự là tấm gương mẫu mực để quần chúng noi theo. Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là cấp chiến dịch, chiến lược, có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức, ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm; có kiến thức, năng lực toàn diện; luôn đề cao trách nhiệm, quyết tâm đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, sẵn sàng đương đầu với khó khăn, thử thách, hành động vì lợi ích chung. Mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên, bí thư cấp ủy các cấp phải nhận thức sâu sắc, đầy đủ trách nhiệm của mình, tự giác tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất cao quý "Bộ đội Cụ Hồ"; nói đi đôi với làm, chỉ đạo quyết liệt với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, giải pháp đột phá, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về tư tưởng và hành động của cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Quân đội và cán bộ, chiến sĩ, công nhân, viên chức, người lao động toàn quân.
Bốn là, coi trọng công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng bộ Quân đội.
Làm tốt công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng kết hợp với công tác thanh tra quốc phòng, phát huy vai trò giám sát của nhân dân về việc tu dưỡng, nêu gương đạo đức của cán bộ, đảng viên trong Quân đội. Đấu tranh mạnh mẽ chống chủ nghĩa cá nhân, thói ích kỷ, vụ lợi, "lợi ích nhóm", tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân vi phạm. Nâng cao chất lượng giám sát thường xuyên; chú trọng giám sát chuyên đề, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm; coi trọng cảnh báo, phòng ngừa và xử lý sai phạm. Cùng với đó phát huy vai trò của các cơ quan tư pháp, báo chí; tập trung kiểm tra, giám sát những nơi, lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; chủ động phát hiện, ngăn chặn vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng là kết quả vận dụng và phát triển sáng tạo học thuyết MácLênin về Đảng Cộng sản vào điều kiện cụ thể của cách mạng Việt Nam. Việc nghiên cứu, quán triệt và vận dụng sáng tạo tư tưởng của Người về xây dựng Đảng nói chung và chỉnh đốn Đảng nói riêng có ý nghĩa quan trọng, góp phần xây dựng Đảng bộ Quân đội vững chắc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Trung tá, TS. PHAN VĂN LƯƠNG*
Trung tá, TS. KHÚC VĂN HƯỞNG**
* Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị.
** Trường Sĩ quan Chính trị, Bộ Quốc phòng.