Cần khẳng định, quản lý tư tưởng chặt chẽ là cơ sở giúp lãnh đạo, chỉ huy đánh giá đúng tình hình, dự báo chính xác các khuynh hướng tư tưởng để từ đó giải quyết tốt các vấn đề tư tưởng nảy sinh trong cơ quan, đơn vị. Những năm qua, cấp ủy, ban giám đốc các doanh nghiệp quân đội (DNQĐ) đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, ban hành nhiều chủ trương, biện pháp, xác định trách nhiệm cụ thể cho từng tổ chức, lực lượng tham gia công tác quản lý tư tưởng; tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá, sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm công tác tư tưởng theo định kỳ. Nhờ đó, chất lượng công tác quản lý tư tưởng trong các DNQĐ đã từng bước được nâng lên, ngày càng phù hợp, hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao; đồng thời góp phần ổn định dân sinh và củng cố an ninh, quốc phòng trên các địa bàn đóng quân.
Tuy nhiên, công tác quản lý tư tưởng ở các DNQĐ còn bộc lộ những hạn chế, bất cập; một số cơ quan, đơn vị thực hiện chưa hiệu quả, còn mang tính hình thức, giáo điều, chung chung, đại khái. Việc sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm công tác quản lý tư tưởng (đặc biệt với những vụ việc nghiêm trọng) chưa được quan tâm đúng mức, do đó, các bài học kinh nghiệm chưa được lan tỏa và phát huy tác dụng đầy đủ.
Để góp phần nâng cao nhận thức, xây dựng sự đồng thuận, tinh thần trách nhiệm của cán bộ, công nhân viên, người lao động quyết tâm nỗ lực thực hiện thắng lợi chủ trương đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động DNQĐ, công tác quản lý tư tưởng phải được tăng cường theo hướng: “Nắm chắc, dự báo đúng, định hướng chính xác, xử lý đúng đắn, kịp thời các vấn đề tư tưởng”1, trong đó cần tập trung thực hiện tốt những nội dung sau:
Một là, nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận trách nhiệm cho các tổ chức, lực lượng (trước hết là cấp ủy, cán bộ chủ trì) về vai trò, sự cần thiết phải tăng cường công tác quản lý tư tưởng. Đối với DNQĐ, trong điều kiện chịu nhiều áp lực từ doanh thu, yêu cầu nâng cao hiệu quả sản xuất, sự quan tâm đều tập trung vào vấn đề chuyên môn, đổi mới dây chuyền, công nghệ và thị trường, từ đó xu hướng coi nhẹ công tác quản lý tư tưởng xuất hiện, dẫn đến nhiều vấn đề tư tưởng nảy sinh, diễn biến tiêu cực không được dự báo, đánh giá và xử lý kịp thời. Vì thế, cần tăng cường giáo dục, tuyên truyền để lãnh đạo, chỉ huy, cán bộ chủ trì các cấp nhận thức rõ rằng, trong lãnh đạo các mặt công tác thì “lãnh đạo tư tưởng là quan trọng nhất” và “nếu trong Đảng và ngoài Đảng từ trên xuống dưới, từ trong đến ngoài đều tư tưởng thống nhất và hành động thống nhất thì nhiệm vụ tuy nặng nề, công việc tuy khó khăn phức tạp, ta cũng nhất định thắng lợi”2.
Để nâng cao hiệu quả hoạt động của DNQĐ, cần phải đặt lên hàng đầu nhiệm vụ quản lý tư tưởng, xác định đây là nhiệm vụ, là trách nhiệm chính trị của cấp ủy, chỉ huy, của cả hệ thống chính trị. Trên cơ sở phân công trách nhiệm cụ thể, cấp ủy, chỉ huy, cán bộ quản lý các cấp phải đánh giá đầy đủ quá trình cơ cấu lại doanh nghiệp tác động sâu sắc đến tâm tư, tình cảm của cán bộ, công nhân viên và người lao động, muốn thế, phải “chú trọng nắm bắt, định hướng dư luận xã hội”3, đấu tranh chấm dứt cách suy nghĩ phiến diện trong quản lý tư tưởng.
“Nếu trong Đảng và ngoài Đảng từ trên xuống dưới, từ trong đến ngoài đều tư tưởng thống nhất và hành động thống nhất thì nhiệm vụ tuy nặng nề, công việc tuy khó khăn phức tạp, ta cũng nhất định thắng lợi”.
(Chủ tịch HỒ CHÍ MINH)
Hai là, cần thực hiện nghiêm và vận dụng linh hoạt quy trình nắm, phản ánh tư tưởng ngay từ cơ sở. Mỗi cá nhân trong từng doanh nghiệp gắn với đặc thù hoạt động, môi trường lao động và sản phẩm cụ thể, mang tính độc lập cao. Đội ngũ cán bộ quản lý tại các doanh nghiệp do chịu áp lực về chỉ tiêu doanh thu, lợi nhuận nên có lúc xem nhẹ việc nắm bắt tâm tư của người lao động thuộc quyền. Mặt khác, phần lớn đội ngũ lãnh đạo, chỉ huy ở các doanh nghiệp đều là cán bộ kỹ thuật nên còn hạn chế về phương pháp, kỹ năng quản lý tư tưởng. Trong hoàn cảnh đó, nếu cấp ủy, chỉ huy các doanh nghiệp thiếu quan tâm, không chỉ đạo xây dựng kế hoạch chi tiết và không định kỳ bồi dưỡng kỹ năng, kinh nghiệm và phương pháp quản lý tư tưởng cho cán bộ thuộc quyền, thì công tác quản lý tư tưởng tất yếu sẽ gặp những khó khăn, trở ngại.
Với quan điểm: “Sâu sát cơ sở, tăng cường đối thoại, tiếp xúc với nhân dân, lắng nghe tâm tư, kịp thời giải quyết nguyện vọng hợp pháp, chính đáng của nhân dân”4 lãnh đạo, chỉ huy các cấp cần xây dựng tác phong làm việc sâu sát, tỉ mỉ, cụ thể, xây dựng tinh thần trách nhiệm, quan tâm lẫn nhau giữa cấp trên với cấp dưới, giữa các thế hệ và những người lao động trong cùng xí nghiệp, nhà máy; xây dựng môi trường thân thiện, tôn trọng nhân cách để người lao động gắn bó và tin tưởng, sẵn sàng trao đổi tâm tư với cán bộ quản lý, chỉ huy khi bản thân nảy sinh vướng mắc, khó khăn trong đời sống.
Công nhân Nhà máy Z115 tham khảo báo chí, nâng cao nhận thức chính trị trong giờ nghỉ giữa ca. Ảnh: CTV
Ba là, phát huy vai trò trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng, kịp thời phát hiện và giải quyết những vấn đề tư tưởng mới nảy sinh. Phối hợp hoạt động của các cơ quan, các tổ chức, lực lượng tạo ra sức mạnh đồng bộ trong nắm, quản lý và giải quyết tư tưởng là vấn đề có tính nguyên tắc và bài học thành công trong công tác tư tưởng của Đảng và Quân đội ta. Trong điều kiện tình hình tư tưởng và công tác tư tưởng hiện nay, việc huy động và tạo sức mạnh đồng bộ trong công tác quản lý, giải quyết tư tưởng càng đặt ra cấp thiết.
Với đặc thù của đơn vị sản xuất, kinh doanh, đội ngũ cán bộ làm công tác đảng, công tác chính trị phần lớn là không chuyên. Do vậy, lãnh đạo, chỉ huy các DNQĐ cần quan tâm bồi dưỡng, nâng cao trình độ quản lý, năng lực đánh giá, nhận định và xử lý tư tưởng cho cấp ủy, tổ chức đảng và tăng cường việc kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện và uốn nắn những biểu hiện lệch lạc, sai phạm trong quy trình nắm, quản lý và giải quyết tư tưởng ở cấp dưới. Thường xuyên bồi dưỡng kỹ năng, kinh nghiệm, phương pháp nắm, quản lý, giải quyết tư tưởng cho đội ngũ cán bộ làm công tác chính trị và cán bộ cơ quan chuyên trách.
Phát huy vai trò các tổ chức quần chúng trong việc nắm, quản lý tình hình tư tưởng, kịp thời báo cáo và đề xuất giải pháp giải quyết những vấn đề tư tưởng nảy sinh trong đoàn viên, hội viên. Thực hiện đúng chế độ sinh hoạt dân chủ, lấy ý kiến của đoàn viên, hội viên tham gia vào việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ của doanh nghiệp cũng như góp ý, phê bình nâng cao chất lượng quản lý, giải quyết tư tưởng của cấp ủy, tổ chức đảng và cán bộ quản lý các cấp.
Để nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp quân đội, cần phải đặt lên hàng đầu công tác quản lý tư tưởng, xác định đây là nhiệm vụ, là trách nhiệm chính trị của cấp ủy, chỉ huy, của cả hệ thống chính trị.
Bốn là, coi trọng việc tổng kết, rút kinh nghiệm quản lý và giải quyết tư tưởng, nhất là trong những hoàn cảnh, tình huống phức tạp. Tổ chức sơ, tổng kết quá trình quản lý và giải quyết tư tưởng phải làm ở từng cấp, từ dưới lên, trọng tâm là cấp cơ sở. Quá trình sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm phải bảo đảm tính chính xác, trung thực, đánh giá cả những ưu điểm và khuyết điểm, gắn trách nhiệm của từng cấp, từng cương vị, có kết luận chỉ rõ các nguyên nhân; đúc rút những bài học kinh nghiệm cho thật sát và thiết thực, đề ra những giải pháp trong lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện quản lý tư tưởng trong thời gian tiếp theo. Đối với những trường hợp, vụ việc nghiêm trọng xảy ra trong cơ quan, đơn vị, cần công khai tổ chức rút kinh nghiệm, phân tích rõ nguyên nhân gắn với trách nhiệm của tổ chức và cán bộ các cấp, không được bao che, giấu giếm khuyết điểm.
Trong điều kiện tình hình thế giới, khu vực diễn biến mau lẹ, phức tạp và khó lường, tình hình trong nước đứng trước nhiều cơ hội và thách thức, việc tăng cường công tác quản lý tư tưởng từ cơ sở chính là biện pháp cần thiết và hiệu quả góp phần nâng cao nhận thức, xây dựng sự đồng thuận và trách nhiệm chính trị của cán bộ, công nhân viên và người lao động, góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, nâng cao hiệu quả hoạt động của DNQĐ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Đại tá, PGS, TS. NGUYỄN HOÀNG LÂN
Học viện Chính trị - Bộ Quốc phòng
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1, 3, 4. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập 1, Nxb CTQGST. H. 2021, tr.181, tr. 192.
2. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 8, Nxb CTQGST, H. tr. 555.