Dấu ấn trí thức trẻ tình nguyện trên miền biên cương Đông Bắc

TRIỂN KHAI QUYẾT LIỆT, ĐỒNG BỘ

Đoàn Kinh tế - Quốc phòng (KT-QP) 327 có nhiệm vụ xây dựng 2 khu KT-QP (Bình Liêu - Hải Hà - Móng Cái và Bắc Hải Sơn) trên tuyến biên giới Đông Bắc thuộc tỉnh Quảng Ninh, bao gồm 10 xã (phường), 98 thôn bản, trong đó có 35 thôn bản giáp biên giới Trung Quốc với chiều dài hơn 118km. Đây là địa bàn sinh sống của đồng bào dân tộc thiểu số, giao thông đi lại khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều, kinh tế chậm phát triển, đời sống bà con còn thiếu thốn.

Những năm qua, thực hiện Dự án "Tăng cường trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại các Khu kinh tế - quốc phòng giai đoạn 2010-2020" (Dự án 174), Đảng ủy, chỉ huy Đoàn KT-QP 327 đã lãnh đạo, chỉ đạo đội ngũ trí thức trẻ tình nguyện phát huy tốt vai trò xung kích, sát cánh cùng cán bộ, nhân viên của Đoàn gắn bó chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương xây dựng và phát triển khu KTQP, góp phần tăng cường, củng cố quốc phòng, giữ vững ổn định chính trị, xây dựng thế trận lòng dân khu vực biên giới vững chắc.

Đại tá Phạm Khắc Dũng, Đoàn trưởng Đoàn KT-QP 327, cho biết: Triển khai thực hiện Dự án 174, Đảng ủy Đoàn ra nghị quyết chuyên đề; chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cấp tổ chức quán triệt tới 100% cán bộ, nhân viên trong Đoàn về chương trình, mục tiêu của dự án; đồng thời, ban hành các chỉ thị, kế hoạch, hướng dẫn, quy chế… để chỉ đạo và tổ chức thực hiện đúng quy trình của dự án. Từ năm 2010 đến nay, Đoàn đã tiếp nhận 5 đợt trí thức trẻ tình nguyện với hơn 200 đội viên. Số trí thức trẻ tình nguyện về Đoàn công tác đều có trình độ, năng lực, cơ cấu ngành nghề phù hợp, có phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị vững vàng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Đây là nguồn lực trẻ, chất lượng cao bởi các đội viên đều tốt nghiệp từ các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp trong và ngoài tỉnh với nhiều chuyên ngành khác nhau. Ngay sau khi tiếp nhận, Ban Quản lý Dự án 174 đã đảm bảo nơi ăn, ở, sinh hoạt cho đội viên trí thức trẻ tình nguyện và tổ chức ký hợp đồng trách nhiệm theo quy định; xây dựng kế hoạch, tổ chức tập huấn cho các đội viên; giới thiệu phong tục, tập quán của đồng bào các dân tộc… Do vậy, các trí thức trẻ tình nguyện sớm bắt nhịp công việc, hòa đồng, gần gũi với người dân để thực hiện các nhiệm vụ được giao.

Tìm hiểu được biết, trong 10 năm thực hiện Dự án 174 giai đoạn 2010 - 2020, các phân đội trí thức trẻ tình nguyện đã cùng với cán bộ, chiến sĩ các đơn vị tham gia 6 đợt hành quân dã ngoại làm công tác dân vận; 5 đợt hoạt động xung kích đến những thôn, bản khó khăn nhất lao động giúp nhân dân xây mới 7 cổng chào thôn, bản văn hóa; xây mới nhà ở kiên cố cho 4 hộ dân; làm 12km đường dân sinh; san lấp đổ bê tông làm đường nội bản trên 20km; làm sân diện tích trên 2.000m2; tu sửa, san đắp lề đường, phát quang đường nội bản; xây dựng mương cứng, nạo vét, khơi mương thoát nước trên 20km; vận chuyển đá, rọ thép đắp 120m đập dâng nước phục vụ tưới tiêu cho hơn 30ha lúa và hoa màu; chỉnh trang, tu sửa 37 nhà văn hóa, 37 điểm trường tại các thôn bản giáp biên giới... với  trên 15.000 ngày công. Đồng thời, trồng trên 3.620ha rừng, xây dựng 5 mô hình tăng gia, chăn nuôi tập trung diện tích 3.500m2, với 1.450 con gia cầm, gia súc các loại; 1.545 cây ăn quả các loại; xây dựng nhiều mô hình vườn điểm, như: mô hình trồng dong riềng, trồng khoai tây, xạ đen… góp phần hình thành nhiều mô hình thôn, bản kiểu mẫu và giảm nghèo bền vững.

Đội viên trí thức trẻ tình nguyện Đoàn KT-QP 327 luôn xung kích, không ngại khó khăn, gian khổ, tham gia tích cực, hiệu quả vào phát triển KT-XH, giúp dân xóa đói, giảm nghèo; xây dựng cơ sở chính trị địa phương, đơn vị vững mạnh toàn diện.

Thành công của Dự án 174 đã đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân các vùng dự án trên cả nước nói chung, địa bàn Đoàn KT-QP 327 đứng chân nói riêng. Tiếp tục phát huy và tăng cường nguồn lực trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại các khu KT - QP, ngày 15/9/2021, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1529/QĐ-TTg phê duyệt nội dung thực hiện Dự án đến hết năm 2030. Đây là cơ sở để lực lượng trí thức trẻ tình nguyện của Đoàn KT-QP 327 tiếp tục phát huy hiệu quả hoạt động, đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội nơi vùng Đông Bắc Tổ quốc. Trong hai năm vừa qua, lực lượng trí thức trẻ tình nguyện của Đoàn đã tham gia 300 lượt tuần tra biên giới, bảo vệ hơn 7.000 ha rừng phòng hộ vành đai biên giới; trồng, chăm sóc 20ha rừng thay thế; tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật, phòng chống dịch bệnh cho 67 hộ nghèo, cận nghèo nuôi bò sinh sản; xây dựng và phát triển 6 mô hình dân vận khéo, 4 mô hình nông - lâm kết hợp vườn, ao, chuồng; vận động 20 lượt trẻ em đủ tuổi đến trường. Bên cạnh đó, trí thức trẻ tình nguyện cũng tích cực tham gia các hoạt động xây dựng đơn vị, hoàn thành 100% nội dung huấn luyện, kết quả kiểm tra 100% đạt yêu cầu, trên 75% đạt khá, giỏi; tích cực tham gia củng cố, tu sửa doanh trại xanh, sạch, đẹp.

 THỰC HIỆN "3 BÁM, 4 CÙNG"

Là một trong số các hộ dân thường xuyên được đội viên trí thức trẻ tình nguyện Lâm trường 156 (Đoàn KT-QP 327) đến tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật thực hiện mô hình nông lâm kết hợp VCR (vườn, cây, rừng), ông Doòng Chống Quay, khu dân cư Trình Tường (bản Pắc Cương, xã Hoành Mô, huyện Bình Liêu), cho biết: "Các đội viên trí thức trẻ tình nguyện rất nhiệt tình, trách nhiệm; thường xuyên đến hỗ trợ, giúp đỡ gia đình tôi các phương pháp, kỹ thuật trồng cây. Hiện nay, các thành viên trong gia đình đều nắm được kỹ thuật, tới đây sẽ mở rộng quy mô, diện tích trồng cây ăn quả kết hợp với chăn nuôi các giống gia cầm như gà, vịt ".

Thực hiện chủ trương 3 bám (bám đơn vị, bám địa bàn, bám chủ trương chính sách) và phương châm 4 cùng (cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc), những năm qua, lực lượng trí thức trẻ tình nguyện đã cùng với cán bộ, nhân viên Đoàn KT-QP 327 tổ chức nhiều đợt phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể của địa phương làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; giữ gìn bản sắc văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, từ bỏ hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan, không tin theo tà đạo trái pháp luật; xây dựng các điểm dân cư, làng, bản văn hóa. Phối hợp với ngành giáo dục, cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các xã vùng dự án tuyên truyền, vận động đồng bào cho con em đi học, tham gia có hiệu quả vào hoạt động phổ cập giáo dục, xóa mù chữ, chống tái mù chữ; thực hiện công tác chính sách xã hội, hoạt động "Đền ơn đáp nghĩa"; đưa y tế về thôn, bản, chăm sóc sức khỏe, tổ chức khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho nhân dân; tuyên truyền, vận động thực hiện kế hoạch hóa gia đình, vệ sinh phòng bệnh; thực hiện chương trình "Nâng bước em tới trường", hướng dẫn, giúp đỡ các em học sinh học tập… góp phần xây dựng "thế trận lòng dân" vững chắc, tăng cường niềm tin của đồng bào các dân tộc với Đảng, Nhà nước, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

NHIỀU MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ HIỆU QUẢ

Đến xã Đồng Văn (huyện Bình Liêu, Quảng Ninh), cảm nhận rõ nhất của chúng tôi chính là những đổi thay của xã nghèo nhất huyện. Trước đây (thời điểm năm 2016-2018), xã có 9 thôn, bản, với trên 700 hộ dân, chiếm hơn 96% là người dân tộc thiểu số, trong đó cứ 10 hộ dân thì có 7-8 hộ thuộc diện nghèo, cận nghèo, thậm chí hộ đói. Giờ đây, xã đã thay da đổi thịt, trường học, trạm y tế được tu bổ, làm mới, những ngôi nhà ngói đỏ được xây mới, nhiều con đường bê tông kiên cố đến tận các thôn, bản.

Cùng đội viên trí thức trẻ tình nguyện Đoàn KT-QP 327 đến gia đình bà Nông Thị Chương (dân tộc Tày), ở bản Cốc Lỷ để tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng cây ăn quả kết hợp phát triển chăn nuôi gia cầm, chúng tôi được biết, đây là gia đình tiêu biểu trong phát triển mô hình trang trại VCR. Nhờ phát huy tốt mô hình trang trại VCR đã giúp gia đình bà Chương từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững. Đưa chúng tôi đi tham quan vườn cây kết hợp với nuôi gia cầm, bà Nông Thị Chương chia sẻ: "Vài năm trước, gia đình tôi thuộc diện hộ nghèo trong bản, nhờ được sự hỗ trợ con giống, vốn, sự giúp đỡ, hướng dẫn về kỹ thuật của đội viên trí thức trẻ tình nguyện Lâm trường 155 đến nay, gia đình tôi đã nắm được những kiến thức cơ bản về kỹ thuật chăm sóc cây trồng, vật nuôi. Hằng năm, nhờ có nguồn thu nhập từ bán gia cầm, gia đình tôi có của ăn, của để, vươn lên thoát nghèo, mua sắm được nhiều phương tiện sinh hoạt tiện nghi".

Trong 2 năm (2022 - 2023), có gần 50% đội viên trí thức trẻ tình nguyện tiêu biểu của Đoàn KT-QP 327 được học nhận thức về Đảng, trong đó có 4 đội viên vinh dự được kết nạp vào Đảng.

Được biết, thời gian qua, lực lượng trí thức trẻ tình nguyện cùng cán bộ, nhân viên Đoàn KT-QP 327 đã khảo sát và triển khai cho gần 2.000 hộ dân tham gia Dự án giảm nghèo và nguồn vốn hỗ trợ sản xuất, ổn định dân cư; xây dựng 208 mô hình bền vững VAC-VACR; trên 200 mô hình trồng rau sạch, mô hình trồng cây dong riềng, khoai tây, xạ đen, mít thái, cây cam đường, ngô lai; xây dựng 57 chuồng trại chăn nuôi xa nhà ở; tập huấn đầu bờ cho gần 5.000 lượt người dân về chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi; dạy nghề và tập huấn khuyến nông cho hàng trăm lao động nông thôn; 8 mô hình nông - lâm kết hợp; tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ hàng trăm lượt y tá tại các thôn, bản trong vùng dự án… Bên cạnh đó, xây dựng được 10 mô hình thôn, bản kiểu mẫu, như: thôn Khe O, xã Lục Hồn (huyện Bình Liêu); thôn Lục Chắn, xóm Họ Đặng (xã Hải Sơn, TP Móng Cái); bản văn hóa người Dao tại Sông Moóc B (xã Đồng Văn, huyện Bình Liêu...

Từ các mô hình phát triển kinh tế hiệu quả do đội viên trí thức trẻ tình nguyện tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật đã giúp nhiều gia đình vùng biên giới thoát nghèo, vươn lên trở thành hộ khá giả trong thôn, bản, được cấp ủy, chính quyền địa phương ghi nhận và đánh giá cao. Đồng chí Lô Ngọc Hòa, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Đồng Văn (huyện Bình Liêu), cho biết: "Các mô hình do đội viên trí thức trẻ tình nguyện tuyên truyền, giải thích, hướng dẫn cho bà con rất phù hợp với nhu cầu, điều kiện của từng hộ gia đình, từng bước làm thay đổi tập quán canh tác manh mún của người dân; đồng thời phù hợp với quy hoạch phát triển sản xuất, cơ cấu cây trồng, vật nuôi của địa phương, góp phần tạo công ăn việc làm và nâng cao thu nhập cho các hộ gia đình. Một số hộ đã vươn lên thoát nghèo và thoát nghèo bền vững".

Có thể khẳng định, với sức trẻ, lòng nhiệt huyết và kiến thức, lực lượng trí thức trẻ tình nguyện thuộc Đoàn KT-QP 327 đã phát huy tốt vai trò của mình, tham gia phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, củng cố quốc phòng, an ninh trên địa bàn thuộc vùng dự án. Các đội viên đã tích cực chung sức với cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện các mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới; chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững hiệu quả.

Bài và ảnh: NGUYỄN THANH