Nhà máy Z131 là doanh nghiệp quốc phòng, an ninh thuộc Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP), có chức năng, nhiệm vụ sản xuất các sản phẩm quốc phòng trang bị cho Quân đội; đồng thời, kết hợp sản xuất các mặt hàng kinh tế, như: thuốc nổ công nghiệp, mồi nổ mạnh, sản phẩm cơ khí, nhựa… phục vụ trong nước và xuất khẩu.
Trong quá trình xây dựng và phát triển, lãnh đạo, chỉ huy Nhà máy luôn xác định đổi mới công nghệ, đẩy mạnh ứng dụng thành tựu khoa học - công nghệ (KHCN) vào sản xuất là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu và là khâu đột phá, quyết định sự phát triển của đơn vị. Hằng năm, công tác KHCN được Đảng ủy Nhà máy đưa vào nghị quyết lãnh đạo và quán triệt rộng rãi; qua đó, động viên, khuyến khích mọi người phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo, tích cực ứng dụng thành tựu KHCN vào sản xuất. Nhà máy thường xuyên đổi mới công nghệ theo hướng tự động hóa quá trình sản xuất, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Các dự án nâng cấp cơ sở hạ tầng, hiện đại hóa trang bị, phương tiện, đổi mới công nghệ hiện đại được đầu tư theo tiêu chuẩn Mỹ, châu Âu, Nhật Bản. Với quyết tâm cao và biện pháp đồng bộ, thời gian qua, Nhà máy đã hoàn thành đầu tư chiều sâu công nghệ nhiều dự án quan trọng, đảm bảo yêu cầu về chất lượng, tiến độ, nhất là công nghệ sản xuất các loại vũ khí mới, thuốc nổ công nghiệp, mồi nổ mạnh, các sản phẩm cơ khí, nhựa, sản phẩm phụ trợ phục vụ công nghiệp và dân dụng... Điển hình là các dự án đầu tư: Đổi mới công nghệ nâng cao năng lực sản xuất quốc phòng; dây chuyền sản xuất thuốc nổ nhũ tương chất lượng cao; các dây chuyền: mạ crom-niken, đúc áp lực, sơn nước tự động, sơn tĩnh điện tự động, hàn robot; hệ thống xử lý chất thải công nghiệp... góp phần quan trọng nâng cao năng lực nghiên cứu, chế thử, sản xuất, kiểm tra chất lượng sản phẩm và bảo vệ môi trường.
Cùng với đầu tư mua sắm, chuyển giao trang - thiết bị, dây chuyền công nghệ hiện đại của nước ngoài, Nhà máy đẩy mạnh thực hiện các đề tài KHCN; phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật (SKCTKT), hợp lý hóa quá trình sản xuất, quy trình công nghệ, tính năng thiết bị, nhằm tăng năng suất lao động, mang lại hiệu quả cao trong sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, ứng dụng, nhân rộng kết quả của các đề tài, SKCTKT tiêu biểu; tổ chức tuyên dương, khen thưởng kịp thời nhằm thúc đẩy và động viên phong trào nghiên cứu KHCN, phát huy SKCTKT ngày càng phát triển.
Công nhân Nhà máy Z131 kiểm tra chất lượng sản phẩm quốc phòng. Ảnh: HẢI HỒNG
Để phát huy trí tuệ tập thể, bảo đảm hoạt động nghiên cứu khoa học được tiến hành đúng hướng, Nhà máy đã xây dựng, ban hành quy chế quản lý hoạt động KHCN; có cơ chế, chính sách đãi ngộ và quan tâm đầu tư kinh phí cho công tác nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ, phát huy SKCTKT vào sản xuất. Đẩy mạnh đổi mới cơ chế quản lý, điều hành, phương thức tổ chức hoạt động KHCN; đưa hoạt động nghiên cứu khoa học đi vào chiều sâu, thực chất. Từ năm 2018, Nhà máy áp dụng Quy chế sáng kiến, cải tiến thường xuyên theo phương pháp Kaizen và thực hiện Chương trình 5S. Các sáng kiến áp dụng trong thực tiễn được Nhà máy thẩm tra, kiểm định, ghi nhận và có hình thức khen thưởng xứng đáng, kịp thời động viên, khích lệ tinh thần lao động sáng tạo của cá nhân, tập thể.
"Phấn đấu thực hiện thắng lợi mục tiêu chiến lược xây dựng Nhà máy Z131 trở thành trung tâm CNQP phía Bắc, đủ năng lực nghiên cứu, chế tạo và phát triển sản xuất các loại vũ khí công nghệ cao, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới".
(Đại tá Phan Văn Lâm, Phó giám đốc Nhà máy Z131)
Qua triển khai đồng bộ các giải pháp ứng dụng KHCN vào sản xuất, Nhà máy Z131 đã nghiên cứu, phối hợp nghiên cứu, ứng dụng thành công hàng chục đề tài KHCN, hàng nghìn SKCTKT vào sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao, có ý nghĩa lớn về kinh tế - xã hội, góp phần cải thiện môi trường, điều kiện làm việc, bảo đảm an toàn cho người lao động.
Có thể nói, việc đẩy mạnh ứng dụng thành tựu KHCN, phát huy SKCTKT đã mang lại hiệu quả rõ nét trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của Nhà máy. Các khâu sản xuất chính tại Nhà máy cơ bản được tự động hóa hoặc bán tự động, nhất là những khâu nguy hiểm, độc hại. Nhờ đó, năng suất lao động tăng cao, chất lượng sản phẩm bảo đảm đồng đều, ổn định, đáp ứng được các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe của những nước có nền KHCN tiên tiến trên thế giới. Nhiều sản phẩm quốc phòng, kinh tế của Nhà máy đã khẳng định được chất lượng, uy tín, thương hiệu mạnh, mang tầm quốc gia và khu vực. Nhãn hiệu EME-31 của Nhà máy đã được Hội Sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp chứng nhận nhãn hiệu nổi tiếng, nhãn hiệu cạnh tranh Việt Nam (2018-2022). Từ năm 2018 đến nay, tăng trưởng doanh thu kinh tế trung bình đạt 5,6%/năm. Năm 2023, doanh thu của Nhà máy dự kiến đạt 1.615 tỷ đồng, lợi nhuận đạt 80 tỷ đồng, thu nhập bình quân của người lao động đạt 15,5 triệu đồng/người/tháng.
Nhà máy Z131 ứng dụng phần mềm chấm công phục vụ công tác quản lý điều hành. Ảnh: QUỐC TUẤN
Phát huy kết quả đạt được, thời gian tới, lãnh đạo, chỉ huy Nhà máy Z131 xác định rõ: Bên cạnh việc sản xuất, sửa chữa một số loại đạn và tiến tới sản xuất vũ khí phòng không tầm trung và các sản phẩm quốc phòng khác phục vụ bộ đội huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, Nhà máy tiếp tục ứng dụng thành tựu KHCN vào sản xuất, tập trung nguồn lực đẩy mạnh tự động hóa sản xuất kinh tế, nâng cao năng lực sản xuất quốc phòng; từng bước đầu tư xây dựng nhà máy thông minh, dây chuyền công nghệ tiên tiến, hiện đại, lưỡng dụng. Để đạt được mục tiêu đề ra, Nhà máy Z131 xác định tập trung vào một số nội dung sau:
Một là, quan tâm tạo môi trường làm việc năng động, sáng tạo; nâng cao trình độ đội ngũ kỹ sư, nhất là kỹ sư trẻ; thu hút nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao để đẩy mạnh ứng dụng thành tựu KHCN vào sản xuất, góp phần tự động hóa, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.
Hai là, đề xuất chủ trì đề tài nghiên cứu thuộc các chương trình KHCN chế tạo vũ khí và nâng cao chất lượng vũ khí do CNQP sản xuất theo tinh thần Nghị quyết số 08-NQ/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh phát triển CNQP đến năm 2030 và những năm tiếp theo; Nghị quyết số 820-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về lãnh đạo nhiệm vụ lao động sản xuất, xây dựng kinh tế kết hợp với quốc phòng của Quân đội đến năm 2030. Thực hiện tốt các đề tài nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới thông minh, hiện đại trang bị cho Quân đội và phục vụ dân sinh.
Năm 2023, doanh thu của Nhà máy dự kiến đạt 1.615 tỷ đồng, lợi nhuận đạt 80 tỷ đồng, thu nhập bình quân của người lao động đạt 15,5 triệu đồng/người/tháng.
(Nguồn: Phòng Chính trị, Nhà máy Z131)
Ba là, nghiên cứu, đầu tư cải tiến dây chuyền công nghệ hiện có; tự thiết kế, chế tạo được thiết bị chuyên dùng, tạo bước đột phá về bán tự động và tự động hóa các dây chuyền sản xuất. Từng bước đầu tư thêm dây chuyền, thiết bị để nâng cao năng lực sản xuất cơ khí nhựa, nâng cao chất lượng sản phẩm quốc phòng và kinh tế.
Có thể khẳng định, việc ứng dụng thành tựu KHCN vào sản xuất ở Nhà máy Z131 đã đạt những kết quả đáng kể. Đây là tiền đề quan trọng để Nhà máy tiếp tục huy động mọi nguồn lực phấn đấu thực hiện thắng lợi mục tiêu chiến lược xây dựng Nhà máy trở thành trung tâm CNQP phía Bắc, đủ năng lực nghiên cứu, chế tạo và sản xuất các loại vũ khí công nghệ cao, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Đại tá PHAN VĂN LÂM
Phó giám đốc Nhà máy Z131