Phát huy truyền thống, nỗ lực xây dựng Nhà máy Z195 ngày càng phát triển bền vững

Để ngành Công nghiệp quốc phòng (CNQP) từng bước tự chủ sản xuất vũ khí đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc, ngày 23/3/1989, Bộ Tổng Tham mưu ban hành Quyết định số 68/QĐ-TM thành lập Ban Quản lý công trình xây dựng nhà máy sản xuất thuốc phóng trực thuộc Tổng cục CNQP và Kinh tế (nay là Tổng cục CNQP), lấy tên là Ban Quản lý Công trình 3. Tiếp đó, ngày 28/4/1995, Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 359/QĐ-QP thành lập Ban Quản lý Dự án xây dựng nhà máy sản xuất Nitromass - Hexogen trực thuộc Tổng cục CNQP và Kinh tế, lấy tên là Ban Quản lý Dự án 5. Ngày 4/4/1997, Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 517/QĐ-QP thành lập Nhà máy Z192 trực thuộc Tổng cục CNQP và Kinh tế để thực hiện nhiệm vụ sản xuất các loại thuốc phóng, thuốc nổ.

Nhà máy Z192 và Ban Quản lý Dự án 5 ra đời trong bối cảnh những năm 1990, việc tự chủ thuốc phóng, thuốc nổ cho sản xuất, sửa chữa đạn của lực lượng vũ trang trở nên bức thiết, nhất là khi Liên Xô và các nước XHCN ở Đông Âu tan rã, việc nhập khẩu thuốc phóng, thuốc nổ gặp rất nhiều khó khăn. Cụ thể hóa Nghị quyết số 05 và Nghị quyết số 27 của Bộ Chính trị về phát triển CNQP, năm 1993, Nhà máy Z192 được đầu tư, xây dựng với nhiệm vụ gia công, sản xuất các loại thuốc phóng từ nguyên liệu nhập của nước ngoài. Năm 1995, Dự án 5 được đầu tư hệ thống dây chuyền, thiết bị để sản xuất nguyên liệu và các loại bán thành phẩm cho gia công sản xuất thuốc phóng, thuốc nổ mạnh Hexogen, đảm bảo chủ động sản xuất thuốc phóng, thuốc nổ từ nguyên liệu thiên nhiên ban đầu. Để khép kín quy trình công nghệ sản xuất các sản phẩm hóa nổ rất đặc thù, ngày 13/5/2004, Bộ Quốc phòng đã ban hành Quyết định số 60/2004/QĐ-BQP thành lập Nhà máy Z195, trực thuộc Tổng cục CNQP, trên cơ sở sáp nhập Nhà máy Z192 vào Ban Quản lý Dự án 5. Theo đề nghị của Nhà máy Z195, ngày 31/1/2012, Thủ trưởng Tổng cục CNQP ký Quyết định số 332/QĐ-CNQP công nhận ngày 23/3/1989 là Ngày truyền thống của Nhà máy Z195.

Ngược dòng thời gian về những năm đầu, Nhà máy vừa xây dựng, vừa chế thử sản phẩm trong điều kiện đất nước đang chuyển từ nền kinh tế tập trung bao cấp sang nền kinh tế thị trường; nguyên liệu cho chế thử sản phẩm phải nhập ngoại; trình độ chuyên môn kỹ thuật của cán bộ, công nhân viên chưa đáp ứng được yêu cầu về chuyên ngành thuốc phóng, thuốc nổ… Tuy nhiên, được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên, mà thường xuyên, trực tiếp là Tổng cục CNQP, cùng với nỗ lực nội tại, Nhà máy đã có nhiều cố gắng vượt bậc, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ xây dựng, tiếp thu công nghệ sản xuất, tổ chức chế thử thành công 20 loại thuốc phóng hai gốc do đối tác nước ngoài chuyển giao. Nhà máy cũng tiếp thu công nghệ và sản xuất thành công 13 loại thuốc phóng một gốc do đối tác nước ngoài chuyển giao, đảm bảo chất lượng sản phẩm và an toàn tuyệt đối.

Nhà máy Z195 đã được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba (năm 2003); Giải thưởng Hồ Chí Minh (năm 2012); Giải thưởng Sáng tạo khoa học - công nghệ Việt Nam (năm 2012); Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (năm 2018); Huân chương Lao động hạng Ba (năm 2023).

(Nguồn: Phòng Chính trị Nhà máy Z195)

Sản xuất thuốc phóng, thuốc nổ là một ngành đặc thù, công nghệ sản xuất rất phức tạp, đặc biệt nặng nhọc và nguy hiểm do nguy cơ cháy nổ cao. Trong suốt quá trình xây dựng, phát triển, với tinh thần đoàn kết thống nhất, ý chí tự lực, tự cường, phát huy trí tuệ tập thể, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, Nhà máy Z195 đã thực hiện kết hợp các dây chuyền, thiết bị, quy trình, tạo thành công nghệ khép kín từ khâu sản xuất nguyên liệu đến sản phẩm. Nhất là những năm gần đây, ngoài việc tích cực, chủ động nghiên cứu, giữ ổn định và nâng cao chất lượng sản phẩm, Nhà máy đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong Tổng cục CNQP nghiên cứu, sản xuất hơn 70 sản phẩm mới, nâng tổng số sản phẩm quốc phòng sản xuất được từ 26 sản phẩm lên gần 90 sản phẩm và hiện đang tiếp tục nghiên cứu, sản xuất thêm nhiều sản phẩm quốc phòng mới. Qua đó, giúp ngành CNQP chủ động nguồn thuốc phóng, thuốc nổ phục vụ sản xuất, sửa chữa các loại đạn, thay thế nhập khẩu; góp phần quan trọng để Quân đội thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; đồng thời mở hướng xuất khẩu sản phẩm thuốc nổ ra nước ngoài.

Một trong những dấu ấn nổi bật của Nhà máy Z195 thời gian qua là đã chủ động báo cáo Tổng cục CNQP và Bộ Quốc phòng triển khai dự án "Nâng cấp dây chuyền sản xuất thuốc nổ RDX", sản xuất thành công thuốc nổ quân sự mạnh. Đây cũng là lần đầu tiên ngành CNQP tự chủ sản xuất được thuốc nổ mạnh (RDX), chủ động bảo đảm nguồn vật tư nguyên liệu chiến lược phục vụ nhu cầu nghiên cứu, sản xuất, sửa chữa đạn và vũ khí hỏa lực thế hệ mới của Quân đội và dự trữ quốc gia. Đặc biệt, cán bộ, công nhân viên Nhà máy không ngừng tìm tòi, sáng tạo, tự nghiên cứu, sản xuất thành công thuốc nổ A-IX-1 và A-IX2 trên nền thuốc nổ RDX. Về nghiên cứu sản xuất các loại sản phẩm mới và nâng cao chất lượng các loại thuốc phóng, thuốc nổ, từ năm 2013-2022, Nhà máy đã chủ trì thực hiện 37 đề tài, nhiệm vụ; phát huy 574 sáng kiến, cải tiến kỹ thuật trong đó có nhiều sáng kiến, giải pháp kỹ thuật có giá trị thực tiễn cao, phục vụ trực tiếp cho sản xuất, ổn định và nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo an toàn, cải thiện môi trường và nâng cao hiệu quả kinh tế. Trong đó, nhiều đề tài nghiên cứu chế thử sản phẩm mới có độ phức tạp cao, hàm lượng khoa học kỹ thuật lớn, đã áp dụng vào thực tiễn và được cấp trên khen thưởng. Thành tích đó thể hiện sự quyết tâm của tập thể cấp ủy, chỉ huy; khẳng định đội ngũ cán bộ, công nhân viên đủ năng lực làm chủ công nghệ sản xuất, có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao và kinh nghiệm sản xuất thuốc nổ quân sự. Đây là nguồn nhân lực quan trọng phục vụ xây dựng và phát triển ngành CNQP trong thời gian tới.

Cũng cần nhấn mạnh rằng, ngoài việc sản xuất các loại thuốc phóng, thuốc nổ phục vụ quốc phòng, Nhà máy Z195 còn sản xuất một số mặt hàng lưỡng dụng phục vụ nền kinh tế, như: thuốc nổ công nghiệp, Amôni Nitrat cho sản xuất thuốc nổ công nghiệp, Axit nitric các loại nồng độ, Nitroxenlulo công nghiệp (NC), Ête êtylic công nghiệp…

Bên cạnh nhiệm vụ sản xuất sản phẩm phục vụ quốc phòng và nền kinh tế, Đảng ủy, chỉ huy Nhà máy thường xuyên quan tâm xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị trọng tâm hằng năm. Đảng ủy, chỉ huy Nhà máy Z195 đã quán triệt, triển khai thực hiện tốt nghị quyết, chỉ thị của các cấp gắn với công tác giáo dục chính trị tư tưởng, phổ biến giáo dục pháp luật, thông tin tuyên truyền bám sát tình hình nhiệm vụ, đúng định hướng, nhạy bén, kịp thời; đảm bảo an ninh, an toàn tuyệt đối mọi hoạt động của Nhà máy.

 

"Thành tích của Nhà máy Z195 thể hiện sự quyết tâm của tập thể cấp ủy, chỉ huy; khẳng định đội ngũ cán bộ, công nhân viên đủ năng lực làm chủ công nghệ sản xuất, có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao và kinh nghiệm sản xuất thuốc nổ quân sự".

(Đại tá Lê Thanh Yên)

Với những thành tích đã đạt được, Nhà máy vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý, nổi bật là: Huân chương Chiến công hạng Ba (năm 2003); Giải thưởng Hồ Chí Minh về cụm công trình "Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo vũ khí bộ binh" (năm 2012); Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam (VIFOTEC) về "Thiết kế, chế tạo, lắp đặt và phát triển công nghệ dây chuyền sản xuất Anôni Nitrat xốp" (năm 2012); Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (năm 2018). Đặc biệt, nhân kỷ niệm 35 năm Ngày truyền thống (23/3/1989-23/3/2024), Nhà máy được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba.

Phát huy truyền thống 35 năm xây dựng và phát triển, trong giai đoạn mới, Nhà máy Z195 xác định hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trọng tâm, phấn đấu xây dựng Nhà máy ngày càng phát triển bền vững. Theo đó, Nhà máy tập trung đẩy mạnh sản xuất kinh tế và tiến tới xuất khẩu sản phẩm quốc phòng, phấn đấu giá trị doanh thu quốc phòng tăng trưởng trung bình từ 8%/năm trở lên; doanh thu kinh tế tăng trưởng trung bình đạt trên 10%/năm, doanh thu xuất khẩu tăng trên 20%/năm trở lên. Đến năm 2025, Nhà máy có đủ năng lực sản xuất được hầu hết mác thuốc phóng và thuốc nổ mạnh; công suất sản xuất quốc phòng tăng ít nhất 15%. Đối với sản xuất kinh tế, Z195 đặt mục tiêu tăng sản lượng tiêu thụ Axit nitric, Amoni nitrat với tỷ lệ 15%/năm; đồng thời tiếp tục nghiên cứu sản xuất Axit nitric chất lượng cao dùng trong ngành sản xuất linh kiện điện tử, pin năng lượng; nghiên cứu sản xuất sơn, mực in trên nền Nitrôxenlulo". Để tiếp tục duy trì và phát triển thương hiệu, lãnh đạo, chỉ huy Nhà máy xác định không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm đảm bảo phù hợp với nhu cầu sử dụng của khách hàng; tăng cường quảng bá sản phẩm qua các kênh truyền thông, website, mạng xã hội, hội chợ - triển lãm chuyên ngành… Về quản trị doanh nghiệp, Nhà máy sẽ tiến hành rà soát, xây dựng tiêu chuẩn chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ, công nhân viên, từng bước tinh giản biên chế một cách hợp lý. Để thực hiện chuyển đổi số, Z195 áp dụng các hệ thống quản trị, quản lý tiêu chuẩn tiên tiến, hiện đại; nâng cao hiệu quả cải cách hành chính. Cùng với đó, rà soát, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các văn bản quy phạm nội bộ về quản lý phân phối các nguồn thu, hợp tác sản xuất kinh tế và các quy định về quản lý nguồn nhân lực; kiểm tra, giám sát nội bộ; ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý điều hành…

Có thể khẳng định, thành tích Nhà máy Z195 đạt được trong 35 năm qua là tiền đề, hành trang quan trọng để đơn vị phát triển bền vững trong giai đoạn mới. Kết quả đó góp phần vào thành tựu chung của Quân đội nhân dân Việt Nam và ngành CNQP; đồng thời, đóng góp tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Đại tá LÊ THANH YÊN

Giám đốc Nhà máy Z195