Xây dựng Quân đội về chính trị theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Quán triệt và vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về xây dựng quân đội kiểu mới của giai cấp vô sản, tiếp thu di sản tư tưởng quân sự của dân tộc và tinh hoa quân sự thế giới, Hồ Chí Minh đã sớm hình thành tư tưởng xây dựng quân đội về chính trị, nhằm bảo đảm cho quân đội luôn là lực lượng chính trị tuyệt đối trung thành và là công cụ sắc bén bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng, chế độ xã hội chủ nghĩa và nhân dân. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng quân đội về chính trị có thể khái quát trên một số nội dung chủ yếu sau đây:

Thứ nhất, sự cần thiết xây dựng quân đội về chính trị. Trong Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân, Hồ Chí Minh chỉ rõ "chính trị trọng hơn quân sự". Trong mọi hoạt động của Quân đội nhân dân phải lấy "chính trị làm gốc", làm cơ sở, nền tảng cho hoạt động quân sự và các hoạt động khác, vì theo Người, "Quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại"1. Trong tư duy quân sự Hồ Chí Minh, việc xây dựng lực lượng quân sự phải thấu suốt quan điểm "người trước, súng sau", "nhiệm vụ quân sự phải phục tùng nhiệm vụ chính trị". Hồ Chí Minh cho rằng, xây dựng quân đội về chính trị có vai trò hết sức quan trọng trong hình thành, phát triển bản lĩnh chính trị, lập trường giai cấp vững vàng cho bộ đội, tạo nên nguồn sức mạnh của quân đội: "Phải luôn tăng cường công tác chính trị để bảo đảm là quân đội cách mạng, quân đội quyết chiến quyết thắng"2.

Thứ hai, biểu hiện xây dựng quân đội về chính trị. Theo Hồ Chí Minh, sự vững mạnh về chính trị của quân đội được thể hiện ở lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, với Nhà nước xã hội chủ nghĩa, ở sự tận hiếu với nhân dân, ở bản lĩnh chính trị và ý chí quyết chiến, quyết thắng, vững vàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách để hoàn thành nhiệm vụ trong mọi điều kiện hoàn cảnh. Đồng thời, xây dựng quân đội về chính trị còn được biểu hiện ở sự đoàn kết - đoàn kết nội bộ giữa cán bộ và chiến sĩ, đoàn kết quân - dân… là nguồn gốc, động lực cho quân đội trưởng thành, lớn mạnh.

Thứ ba, nội dung, biện pháp xây dựng quân đội về chính trị. Vấn đề cơ bản, cốt yếu là xây dựng và tăng cường bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc sâu sắc của quân đội, bảo đảm cho Đảng lãnh đạo quân đội tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt; làm cho quân đội luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân. Theo Người: "Trong việc xây dựng và phát triển quân đội, chúng ta phải ra sức đẩy mạnh việc xây dựng và củng cố công tác chính trị và quân sự trong bộ đội ta"3. Hồ Chí Minh đặc biệt đề cao vai trò của đội ngũ cán bộ chính trị; Người xác định những yêu cầu về phẩm chất, năng lực, tư cách của người chính trị viên: "Đối với bộ đội, chính trị viên phải thân thiết như một người chị, công bình như một người anh, hiểu biết như một người bạn"4.

Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, 80 năm qua, Đảng, Nhà nước ta luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị. Nhờ đó, Quân đội ta ngày càng trưởng thành, lớn mạnh không ngừng, thực sự là quân đội cách mạng của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân; xứng đáng với lời khen ngợi của Người: "Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng"5. Thời gian tới, sự nghiệp xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại nói chung, xây dựng quân đội về chính trị nói riêng chịu sự tác động sâu sắc của tình hình thế giới, khu vực và trong nước. Các thế lực thù địch phản động tiếp tục đẩy mạnh "diễn biến hòa bình" thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ, đòi "phi chính trị hóa", "dân sự hóa" quân đội… Vì vậy, xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị trong tình hình mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề vừa cơ bản, lâu dài, vừa cấp thiết hiện nay. Quán triệt, thực hiện tư tưởng của Người về xây dựng quân đội về chính trị trong tình hình mới, cần tập trung thực hiện tốt những vấn đề cơ bản sau:

Một là, tiếp tục giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ Quân đội. Tập trung củng cố, kiện toàn tổ chức, nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu của các tổ chức đảng, nhất là ở cơ sở. Gắn xây dựng cấp ủy với xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì, xây dựng tổ chức đảng với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện "mẫu mực, tiêu biểu"; đề cao tính tiền phong gương mẫu của người đứng đầu cấp ủy và người chỉ huy đơn vị. Thường xuyên giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; đẩy mạnh tự phê bình và phê bình. Củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ chính trị các cấp bảo đảm tinh, gọn, mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

"Trong việc xây dựng và phát triển quân đội, chúng ta phải ra sức đẩy mạnh việc xây dựng và củng cố công tác chính trị và quân sự trong bộ đội ta".

(Chủ tịch HỒ CHÍ MINH)

Hai là, đổi mới, nâng cao chất lượng hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, làm cho cán bộ, chiến sĩ thấm nhuần chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; trọng tâm là giáo dục về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, xây dựng quân đội trong thời kỳ mới theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII, Nghị quyết số 44-NQ/TW về "Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới". Quán triệt và thực hiện tốt Đề án "Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong thời kỳ mới" và Quy chế Giáo dục chính trị trong Quân đội nhân dân và Dân quân tự vệ.

Ba là, phát huy bản chất, truyền thống "Bộ đội Cụ Hồ", tăng cường mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa quân đội và nhân dân. Tiếp tục phát huy bản chất, truyền thống tốt đẹp của "Bộ đội Cụ Hồ", cán bộ, chiến sĩ quân đội thực sự là tấm gương vì nước, vì dân, được nhân dân tin cậy, yêu mến. Quân đội chủ động, tích cực giúp đỡ nhân dân trong sản xuất, xây dựng kinh tế, giảm nghèo bền vững, xóa mù chữ, phòng chống thiên tai, dịch bệnh… nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển, đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Mặt khác, quân đội phải thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực xây dựng nền quốc phòng toàn dân; nêu cao tinh thần cảnh giác, không mơ hồ, ảo tưởng, không để các thế lực thù địch lợi dụng, lôi kéo, mua chuộc, kích động gây chia rẽ quan hệ giữa Đảng với nhân dân, quân đội với nhân dân.

"Chính trị biểu hiện ra trong lúc đánh giặc. Học chính cương, chính sách rồi thì phải thực hiện. Nếu thuộc lầu mà không biết đánh giặc thì vô dụng".

(Chủ tịch HỒ CHÍ MINH)

Bốn là, tích cực đấu tranh phòng, chống âm mưu "phi chính trị hóa" quân đội, thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" của các thế lực thù địch. Cấp ủy, cán bộ chủ trì, cơ quan chính trị các cấp trong quân đội cần lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, kết hợp xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh về chính trị với chủ động đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng - văn hóa, bảo vệ nền tảng tư tưởng, đường lối, quan điểm của Đảng. Làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, chú trọng bảo vệ con người và tổ chức an toàn, trong sạch về chính trị, có khả năng "miễn dịch" với âm mưu, thủ đoạn tinh vi xảo quyệt của các thế lực thù địch. Chấp hành nghiêm các nguyên tắc, quy định về phòng gian, giữ bí mật, nhất là an ninh mạng; có biện pháp ngăn chặn sự xâm nhập, cài cắm, móc nối, mua chuộc, lộ lọt thông tin. Lãnh đạo, chỉ đạo phát huy tốt vai trò của Lực lượng 47, các phương tiện thông tin đại chúng và đông đảo cán bộ, đảng viên, quần chúng tham gia đấu tranh vạch trần bản chất phản động của các thế lực thù địch.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng quân đội về chính trị không chỉ là phương hướng xuyên suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội ta 80 năm qua, mà còn là cơ sở lý luận trực tiếp quan trọng để Đảng ta đề ra định hướng chiến lược cho sự nghiệp xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong thời kỳ mới.

Trung tá, TS. TRƯƠNG VĂN BẮC

Trường Sĩ quan Chính trị, Bộ Quốc phòng