Nhà máy Z199 kết hợp chặt chẽ giữa sản xuất quốc phòng và phát triển kinh tế

Nhà máy Z199 là doanh nghiệp quốc phòng, an ninh trực thuộc Tổng cục Công nghiệp quốc phòng, được thành lập ngày 9/10/1999 trên cơ sở hợp nhất Công ty Điện - Điện tử 91 (Z191) và Nhà máy Quang điện 23 (Z123). Nhà máy có nhiệm vụ sửa chữa, sản xuất, nghiên cứu thiết kế, chế tạo các loại khí tài quan sát, ngắm bắn ngày, đêm; khí tài quan sát đo đạc; sản xuất, kinh doanh các sản phẩm kinh tế trong các lĩnh vực điện - điện tử, quang điện tử; máy điện tĩnh, máy điện quay...

Ngay sau ngày hợp nhất, Nhà máy đã kịp thời kiện toàn tổ chức để tập trung vào nhiệm vụ sản xuất quốc phòng gắn với phát triển kinh tế, thực hiện các dự án đầu tư và nghiên cứu phát triển sản phẩm mới. Kết quả sản xuất, kinh doanh của Nhà máy trong từng giai đoạn luôn có sự tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước. Đặc biệt, từ năm 2019 đến nay, với quyết tâm đổi mới, Nhà máy đã tập trung sắp xếp tinh gọn mô hình tổ chức; hoàn thiện cơ chế quản lý nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất quốc phòng; đầu tư đổi mới công nghệ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm gắn với đẩy mạnh công tác nghiên cứu thiết kế, chế tạo các sản phẩm mới hiện đại, tiệm cận với chất lượng sản phẩm nhập ngoại. Trong đó, một số sản phẩm quốc phòng có hàm lượng công nghệ cao đã được Nhà máy sản xuất với số lượng lớn đưa vào trang bị cho Quân đội, như: kính ngắm bắn đêm đồng bộ cho các loại súng; các loại ống nhòm đêm 1 mắt, 2 mắt bội số 1; kính quan sát đêm cho biển, đảo; kính quan sát ngày BMT-110; máy ngắm tầm, hướng cho một số loại pháo mặt đất. Đặc biệt, năm 2023, Nhà máy đã nghiên cứu, sửa chữa, sản xuất được các loại kính trên xe tăng; năm 2024 nghiên cứu sản xuất được kính ngắm, kính quan sát trên xe bộ binh, pháo tự hành… Tính riêng 5 năm qua, doanh thu quốc phòng của Nhà máy đạt hơn 2.500 tỷ đồng.

Trao đổi với chúng tôi về những kết quả trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của đơn vị, Đại tá Trần Văn Hòa, Giám đốc Nhà máy Z199, nhiều lần khẳng định hiệu quả của việc kết hợp chặt chẽ giữa sản xuất quốc phòng và tham gia phát triển kinh tế, giữa kinh tế với quốc phòng. Theo anh, đây là vấn đề then chốt để Nhà máy phát huy tinh thần tự lực, tự cường, đứng vững và phát triển trong cơ chế thị trường; lấy phát triển kinh tế để ổn định và duy trì đội ngũ, hỗ trợ cho sản xuất quốc phòng, đặc biệt là trong triển khai các dự án mới. Do vậy, Nhà máy đã cử nhiều lượt cán bộ kỹ thuật biệt phái tham gia các dự án sản xuất quốc phòng quan trọng; qua đó giúp cho năng lực nghiên cứu, thiết kế chế tạo các sản phẩm quốc phòng được nâng cao. Đồng thời, thực hiện nhuần nhuyễn kết hợp giữa kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế, như tăng cường điều tiết chéo sản xuất quốc phòng sang thực hiện nhiệm vụ kinh tế khi mà nhiệm vụ quốc phòng chưa được giao và ngược lại. Cùng với đó, Nhà máy khai thác có hiệu quả công nghệ và thiết bị trong dự án quốc phòng để tăng năng lực sản xuất. Do đó, trong những năm đầu thành lập, doanh thu từ sản xuất kinh tế luôn chiếm hơn 90% tổng doanh thu; từ năm 2015 đến nay, nhiệm vụ sản xuất quốc phòng và kinh tế của Nhà máy đều tăng.

Nhà máy Z199 đã được Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng tặng nhiều phần thưởng cao quý, như: Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 2019), hạng Nhì (năm 2014), hạng Ba (năm 2009); Bằng khen của Chính phủ (năm 2012, 2022); Cờ thi đua, Bằng khen của Bộ Quốc phòng; Bằng khen của UBND thành phố Hà Nội (năm 2019)... Nhân dịp kỷ niệm 25 năm Ngày truyền thống, Nhà máy Z199 được tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba.

Trong sản xuất quốc phòng, Nhà máy triển khai nghiên cứu thiết kế, chế tạo và làm chủ nhiều sản phẩm mới, đặc biệt là các loại kính nhìn đêm theo nguyên lý khuếch đại ánh sáng mờ; phát triển hơn 12 loại khí tài quan sát, ngắm bắn đêm trang bị cho sư đoàn bộ binh mang vác, 3 loại kính ngắm bắn đêm cho Binh chủng Tăng - Thiết giáp. Hiện nay, các sản phẩm quốc phòng do Nhà máy sản xuất, nhất là các sản phẩm nhìn đêm, được Bộ Quốc phòng đánh giá cao và giao nhiệm vụ sản xuất loạt lớn để Quân đội huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Để nâng cao năng lực cạnh tranh và chất lượng sản phẩm, Nhà máy làm tốt công tác phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và tăng cường đầu tư đổi mới công nghệ, hiện đại hóa trang - thiết bị, nhà xưởng; đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật. Thông qua các dự án, công trình, nhiệm vụ, năng lực thiết kế, chế tạo, trình độ công nghệ, tổ chức sản xuất… của Nhà máy được nâng lên đáng kể. Hiện tại, Nhà máy kết hợp với Viện Vũ khí thiết kế, chế tạo và là chủ sản phẩm trên 40 chủng loại khí tài quan sát, ngắm bắn ngày và hơn 12 loại khí tài quan sát, ngắm bắn đêm theo nguyên lý khuếch đại ánh sáng mờ có tính năng kỹ, chiến thuật hiện đại tương đương sản phẩm nhập ngoại.

Đối với sản xuất kinh tế, Nhà máy chủ động xây dựng chiến lược sản xuất, kinh doanh phù hợp; quan tâm xây dựng, quảng bá thương hiệu, mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Cùng với việc giữ vững chất lượng các loại quạt điện truyền thống, từ năm 2014 đến nay, Nhà máy đã nghiên cứu thiết kế và chế tạo thành công nhiều mẫu sản phẩm mới, như: quạt điện trần xoay, quạt treo trần thấp… có công năng phù hợp với đặc thù doanh trại quân đội (hiện đã trang bị cho các đơn vị trong toàn quân), được cán bộ, chiến sĩ đánh giá cao về chất lượng, mẫu mã sản phẩm. Ngoài ra, Nhà máy còn đưa ra thị trường một số mẫu quạt mới, kiểu dáng đẹp, chất lượng ổn định, giá cả cạnh tranh, như: quạt đứng mới; các loại quạt đảo trần, quạt treo tường, quạt cây điều khiển từ xa; quạt trần 3 cánh, 5 cánh, có đèn trang trí điều khiển từ xa; quạt tản 400 kiểu mới, quạt hút, quạt làm mát bằng hơi nước... Sản phẩm quạt điện mang thương hiệu "PEC - Điện cơ 91 - Bộ Quốc phòng" của Nhà máy là sản phẩm có tính cạnh tranh cao, được tiêu thụ tại khắp các địa phương trong cả nước và xuất khẩu sang một số nước Đông Nam Á, Cuba với số lượng lớn (từ 2003-2017)… Nhà máy là một trong số doanh nghiệp quân đội xây dựng được thương hiệu mạnh và có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, nhất là trong bối cảnh thị trường mở và có tính cạnh tranh cao hiện nay. Hiện, Nhà máy Z199 đang sản xuất gần 50 mẫu quạt, tập trung vào 8 chủng loại, tổng sản lượng bán ra trong giai đoạn 2019-2024 đạt gần 5 triệu sản phẩm, đạt doanh thu gần 1.900 tỷ đồng. Quạt điện do Nhà máy sản xuất nhiều năm liên tục được người tiêu dùng bình chọn hàng Việt Nam chất lượng cao; hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích; nhãn hiệu nổi tiếng; nhãn hiệu cạnh tranh; sản phẩm công nghiệp chủ lực của thành phố Hà Nội…

Chia sẻ về chất lượng nguồn nhân lực, Giám đốc Trần Văn Hòa cho biết, Đảng ủy, Ban Giám đốc luôn triển khai đồng bộ nhiều giải pháp xây dựng nguồn nhân lực có chất lượng; đẩy mạnh công tác sắp xếp, tổ chức lại lực lượng lao động phù hợp với mô hình hoạt động; xây dựng quy chế tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ cán bộ, công nhân kỹ thuật; thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ nâng cao tay nghề; cử cán bộ, công nhân viên đi đào tạo ở các trường trong và ngoài nước; mời chuyên gia, giảng viên của các trường đại học về bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý và công tác kỹ thuật. Mặt khác, do đơn vị đóng quân trên địa bàn thủ đô, chịu sự tác động của mặt trái kinh tế thị trường nên Nhà máy luôn coi trọng làm tốt công tác giáo dục chính trị, pháp luật, đạo đức nghề nghiệp gắn với quản lý và định hướng tư tưởng cho cán bộ, công nhân viên và người lao động; nâng cao ý thức tự giác trong việc chấp hành các quy định của đơn vị, kỷ luật lao động, quy trình công nghệ, quy tắc an toàn trong sản xuất; xây dựng tác phong làm việc, thái độ giao tiếp văn minh, lịch sự với khách hàng. Vì vậy, đội ngũ cán bộ, công nhân viên, người lao động của Nhà máy có phẩm chất chính trị tốt, năng lực, trình độ tay nghề, chuyên môn nghiệp vụ, năng động, chuyên nghiệp, có khả năng làm việc nhóm; đáp ứng yêu cầu sản xuất, kinh doanh của Nhà máy.

Z199 là một trong số doanh nghiệp quân đội đã xây dựng được thương hiệu mạnh và có chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Sản phẩm quạt điện mang thương hiệu "PEC - Điện cơ 91 - Bộ Quốc phòng" của Nhà máy, là sản phẩm có tính cạnh tranh cao, được tiêu thụ tại khắp các địa phương trong cả nước và xuất khẩu sang một số nước châu Mỹ Latinh, Đông Nam Á…

Về chiến lược phát triển đơn vị trong thời gian tới, Đại tá Trần Văn Hòa cho biết Z199 sẵn sàng tổ chức sắp xếp lại doanh nghiệp theo Đề án mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt và Kế hoạch của Bộ Quốc phòng; đồng thời tiếp tục nâng cao năng lực sản xuất, triển khai các dự án xây dựng và phát triển CNQP; nâng cao chất lượng sản phẩm quốc phòng và nghiên cứu, chế tạo, sửa chữa các loại vũ khí, trang bị thế hệ mới. Đối với sản xuất hàng kinh tế, Nhà máy tập trung xây dựng sản phẩm mũi nhọn, sản phẩm xuất khẩu mang tính chiến lược, bền vững; đảm bảo tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm trên 8%. Bên cạnh đó, Nhà máy đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng quy trình làm việc khoa học, hiệu quả, giảm bớt các khâu trung gian; tăng cường ứng dụng công cụ quản lý hiện đại đối với các khâu quản lý và điều hành; thực hiện chuyển đổi số; phấn đấu giảm tỷ lệ lao động gián tiếp, bổ trợ, xây dựng đơn vị tinh, gọn, mạnh…

Trong giai đoạn mới, nhiệm vụ của Nhà máy Z199 đặt ra những yêu cầu cao hơn, với không ít khó khăn, thử thách. Phát huy truyền thống 25 năm xây dựng và phát triển, hy vọng Nhà máy Z199 sẽ tiếp tục có bước phát triển mới, đóng góp xứng đáng vào nhiệm vụ đẩy mạnh phát triển ngành Công nghiệp quốc phòng và tiến trình xây dựng Quân đội chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

PHƯƠNG ANH