Tôi có may mắn trong nhiều năm là phóng viên chuyên trách phục vụ đồng chí Nguyễn Phú Trọng (trong thời gian đồng chí là Chủ tịch Quốc hội và là Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Quốc hội), được tham dự các hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo của đồng chí và tháp tùng đồng chí trong những chuyến công tác ở trong nước và nước ngoài. Sau này, khi đảm nhận cương vị Bí thư Đảng ủy - Phó tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân, chuyên gia Ban chỉ đạo 35 Quân ủy Trung ương, tôi cũng nhiều lần được làm việc với đồng chí, chứng kiến nhiều câu chuyện ấn tượng, cảm động về người lãnh đạo luôn gần gũi, quan tâm đến cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội. Đặc biệt là sự quan tâm của đồng chí với ngành Công nghiệp quốc phòng (CNQP).
Cho đến bây giờ, tôi vẫn không thể nào quên hình ảnh đồng chí Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng đến thăm và làm việc với Nhà máy Z111 thuộc Tổng cục CNQP vào đầu tháng 1/2010. Lúc bấy giờ, đồng chí Nguyễn Phú Trọng được Bộ Chính trị phân công làm Phó trưởng tiểu ban thường trực Tiểu ban Cương lĩnh và Báo cáo Chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI. Đồng chí Nguyễn Phú Trọng về thăm và làm việc tại Nhà máy Z111 để tìm hiểu, nắm tình hình thực tiễn, phục vụ cho việc chuẩn bị các Văn kiện trình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI.
Trước khi đến Nhà máy Z111, tại Nhà khách Tỉnh ủy Thanh Hóa, đồng chí Nguyễn Phú Trọng hỏi tôi về việc sản xuất của Tổng cục CNQP nói chung và Nhà máy Z111 nói riêng. Nghe tôi báo cáo xong, đồng chí nói với mọi người: “Việc chúng ta chọn Nhà máy Z111 để nghiên cứu là chính xác! Các đồng chí cần tập trung tìm hiểu kỹ về việc kết hợp giữa kinh tế với quốc phòng, về công nghệ lưỡng dụng, có nghĩa là cũng cái máy đó, vừa có thể sản xuất được sản phẩm quốc phòng, vừa có thể sản xuất sản phẩm dân sinh. Ngoài ra, cần tìm hiểu thêm về cơ chế quản lý của nhà máy như hiện tại có ổn không, có cần cơ chế, chính sách đặc thù không, đời sống của công nhân quốc phòng sản xuất vũ khí hiện nay thế nào? Ghi chép đầy đủ các kiến nghị và đề xuất của họ nhé!”.
Buổi sáng hôm đó trời khá lạnh. Tham gia đoàn công tác đến Nhà máy Z111 hôm ấy, ngoài các thành viên của Tiểu ban Cương lĩnh và Báo cáo Chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, còn có đại diện một số cơ quan của Quốc hội và lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa. Đón đoàn tại Nhà máy Z111 có lãnh đạo Tổng cục CNQP, lãnh đạo Cục Kinh tế/Bộ Quốc phòng.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng (nay là Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng) thăm Nhà máy Z111, thuộc Tổng cục CNQP (tháng 1/2010).
Bỏ qua các nghi lễ đón tiếp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng cùng Đoàn công tác đến ngay các phân xưởng, gặp gỡ, trò chuyện thân mật với các công nhân quốc phòng đang trực tiếp sản xuất. Với những câu hỏi và trả lời hay, đồng chí đều nhắc nhở chúng tôi: “Phải ghi lại nhé!”.
Sau khi đi thăm một số phân xưởng sản xuất chính và tìm hiểu, lắng nghe chia sẻ, tâm tư, nguyện vọng của công nhân, đồng chí Nguyễn Phú Trọng làm việc với Đảng ủy và cán bộ chủ chốt của Nhà máy Z111.
Trước buổi làm việc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng nói: “Tôi biết các đồng chí đã chuẩn bị báo cáo khá đầy đủ rồi. Các đồng chí không cần phải đọc nữa, mà cho chúng tôi xin để về nghiên cứu. Bây giờ, mời các đồng chí trả lời một số câu hỏi sau đây, giống như việc chất vấn và trả lời chất vấn trước Quốc hội mà…”. Thế là, thay cho thông lệ, đồng chí Nguyễn Phú Trọng và các thành viên đoàn công tác hỏi, các đồng chí lãnh đạo Nhà máy Z111 trả lời.
Sau này, khi nghiên cứu văn kiện Đại hội XI, chúng tôi thấy, một số vấn đề mà các đồng chí lãnh đạo Nhà máy Z111 nêu ra đã được tổng hợp, chắt lọc đưa vào Báo cáo chính trị tại Đại hội, như vấn đề sản xuất quốc phòng, việc kết hợp kinh tế với quốc phòng và công nghệ lưỡng dụng.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng thị sát quy trình sản xuất sản phẩm quốc phòng của Nhà máy Z111 (tháng 1/2010).
Cũng sau chuyến công tác đó, phát hiện những bất cập về cơ chế quản lý CNQP, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã yêu cầu Ủy ban Quốc phòng-an ninh, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội phối hợp với các cơ quan chức năng xem xét, sửa đổi các Luật, Pháp lệnh có liên quan đến CNQP. Luật CNQP, an ninh và động viên công nghiệp vừa được Quốc hội khóa XV thông qua vào Kỳ họp thứ 7, chính là khởi nguồn từ ý tưởng của đồng chí Nguyễn Phú Trọng.
Cách đây gần 4 năm, vào tháng 10/2020, tôi gặp đồng chí Nguyễn Phú Trọng tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV. Đồng chí nói vui với tôi: “Phú Thọ đi đâu mà dạo này thấy ít bài đăng báo?”
Tôi báo cáo với đồng chí Tổng Bí thư do vừa đảm nhiệm một công việc rất bận rộn là làm Trưởng ban giám khảo cuộc thi viết về ngành CNQP, nhân kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống ngành Quân giới - CNQP. Sẵn trong chiếc cặp mang theo có cuốn Tạp chí CNQP và Kinh tế, tập hợp các bài viết đạt giải cao tại cuộc thi, tôi trân trọng tặng đồng chí Nguyễn Phú Trọng cuốn Tạp chí.
Cứ nghĩ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng công việc nhiều, không có thời gian đọc, nào ngờ mấy hôm sau gặp lại, được đồng chí khen: “Cảm ơn Phú Thọ hôm trước đã tặng tôi cuốn Tạp chí. Trong đó có nhiều bài cảm động về ngành Quân giới - CNQP thầm lặng, đặc biệt là bài của nữ tác giả viết về người cha của mình là Giám đốc Nhà máy Z121. Tạp chí cũng trình bày đẹp, nội dung khá hay, lại in trên giấy tốt nữa”.
Trên cương vị Tổng Bí thư, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng luôn dành cho ngành CNQP sự quan tâm đặc biệt. Trong những lần làm việc với lãnh đạo Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, hầu như đồng chí đều nhắc đến ngành CNQP.
Trong bài phát biểu tại Hội nghị lần thứ 6 của Quân ủy Trung ương nhiệm kỳ 2020-2025 vào tháng 7/2023, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương, biểu dương ngành CNQP: “Lĩnh vực công nghiệp quốc phòng đạt nhiều kết quả tích cực; tiếp tục triển khai thực hiện quyết liệt Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển công nghiệp quốc phòng đến năm 2030 và những năm tiếp theo; từng bước bảo đảm tự trang bị vũ khí hiện đại, phù hợp với nghệ thuật tác chiến của Quân đội ta, góp phần tạo nền tảng để xây dựng Quân đội hiện đại trong những năm tới, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”.
“Lĩnh vực công nghiệp quốc phòng đạt nhiều kết quả tích cực; tiếp tục triển khai thực hiện quyết liệt Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển công nghiệp quốc phòng đến năm 2030 và những năm tiếp theo; từng bước bảo đảm tự trang bị vũ khí hiện đại, phù hợp với nghệ thuật tác chiến của Quân đội ta, góp phần tạo nền tảng để xây dựng Quân đội hiện đại trong những năm tới, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”.
(Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng)
Về nhiệm vụ của Quân đội trong 6 tháng cuối năm 2023 và những tháng tiếp theo, đồng chí Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng theo hướng hiện đại, lưỡng dụng để đáp ứng được nhu cầu trang bị cho các đơn vị. Thời gian qua, chúng ta đã bước đầu đạt được những kết quả về cải tiến, sản xuất vũ khí, trang bị hiện đại, nâng cao sức mạnh phòng thủ của đất nước. Do vậy, chúng ta cần tiếp tục tập trung nguồn lực, ưu tiên phát triển nhanh lĩnh vực này”.
Trước ngày Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đi xa, ngay trên giường bệnh, được tin Quân ủy Trung ương tổ chức Hội nghị lần thứ 10, nhiệm kỳ 2020-2025 đánh giá kết quả lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và xây dựng Đảng bộ Quân đội 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2024, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương gửi tới Hội nghị nội dung bài phát biểu với tiêu đề: “Đảng bộ Quân đội và toàn quân phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và công tác xây dựng đảng 6 tháng cuối năm 2024, xứng đáng với kỳ vọng, tin yêu của Đảng, Nhà nước và Nhân dân”. Trong đó, đồng chí gửi gắm: “Công tác công nghiệp quốc phòng, tài chính, hậu cần, kỹ thuật, đối ngoại quốc phòng và các mặt công tác khác được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ và đạt được nhiều kết quả rất đáng khích lệ, nhất là về công nghiệp quốc phòng tiếp tục có bước đột phá mới… Phát huy tinh thần chủ động, tự lực, tự cường trong xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng theo hướng lưỡng dụng, hiện đại, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa Quân đội. Tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương về hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng. Tổ chức thật tốt Triển lãm quốc phòng quốc tế năm 2024 và các hoạt động đối ngoại quốc phòng nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 35 năm Ngày Hội quốc phòng toàn dân…”
Những ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thể hiện sự quan tâm song cũng đầy tin tưởng, kỳ vọng về một ngành CNQP Việt Nam tiếp tục phát triển mạnh mẽ theo hướng chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại, thực sự trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia; đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước trong tình hình mới.
Bài và ảnh: Đại tá, Nhà báo ĐỖ PHÚ THỌ