Hơn 70 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, cùng với thực hiện tốt chức năng “đội quân chiến đấu, đội quân công tác”, Quân đội ta luôn tích cực, chủ động thực hiện chức năng “đội quân lao động sản xuất” và thu được những kết quả quan trọng, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Nhìn lại chặng đường xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội, chúng ta tự hào rằng, trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào, Quân đội ta cũng luôn chủ động tham gia lao động sản xuất bằng những hình thức, biện pháp sáng tạo, phù hợp. Đặc biệt, từ sau khi đất nước thống nhất (năm 1975) đến nay, nhất là những năm gần đây, đóng góp của Quân đội vào sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước ngày càng lớn và hiệu quả.
Các doanh nghiệp Quân đội đã nỗ lực khắc phục khó khăn, không ngừng đổi mới, phát triển, hội nhập, triển khai toàn diện hoạt động sản xuất, xây dựng kinh tế; nâng cao hiệu quả kết hợp giữa sản xuất, kinh doanh với thực hiện nhiệm vụ quốc phòng. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp Quân đội luôn giữ vững bản chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, chủ động vượt khó vươn lên, sản xuất, kinh doanh có hiệu quả, bảo đảm việc làm, thu nhập cho người lao động. Đến nay, đã có nhiều doanh nghiệp Quân đội năng động, sáng tạo, chiếm lĩnh thị trường trong nước và đầu tư ra nước ngoài, trở thành đối tác kinh tế quốc tế có uy tín. Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp Quân đội xây dựng được thương hiệu mạnh như Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel), giữ vị trí xứng đáng trong nền kinh tế quốc dân và là lực lượng dự bị mạnh cho quốc phòng, hoạt động trên một số lĩnh vực viễn thông, dịch vụ cảng biển, đóng tàu, bay dịch vụ, ngân hàng...
Nhìn chung, các doanh nghiệp Quân đội chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật và của Bộ Quốc phòng, sản xuất kinh doanh đúng hướng, có hiệu quả, đảm bảo ổn định đời sống cho người lao động và đóng góp vào ngân sách nhà nước; công tác sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp được triển khai quyết liệt và bước đầu đạt kết quả tốt.
Các đơn vị thường trực sẵn sàng chiến đấu, đơn vị sự nghiệp công lập, bên cạnh hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trung tâm đã tích cực phát huy nội lực, đẩy mạnh tăng gia sản xuất quanh bếp, quanh vườn, góp phần cải thiện đời sống bộ đội, tham gia có hiệu quả vào việc phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn đóng quân...
Các khu kinh tế - quốc phòng (KT-QP) đã và đang phát huy hiệu quả to lớn về nhiều mặt, đi vào thực chất, sát với người dân hơn, phát huy tốt nguồn lực đội ngũ trí thức trẻ tình nguyện; thực sự là nhân tố quan trọng trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, thực hiện chính sách dân tộc, tôn giáo, phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh trên các địa bàn chiến lược của đất nước.
Tuy nhiên, hoạt động sản xuất, xây dựng kinh tế vẫn còn một số khó khăn, bất cập và hạn chế, khuyết điểm cần kiên quyết khắc phục, như: Cơ chế quản lý, công tác quy hoạch và hiệu quả xây dựng các khu KT-QP chưa cao; việc kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Quân đội và hiệu quả quản lý, điều hành của bộ máy quản lý doanh nghiệp chưa được thường xuyên và chặt chẽ; hiệu quả sản xuất, kinh doanh của một số doanh nghiệp đạt thấp; tiến độ thực hiện cổ phần hóa còn chậm so với yêu cầu; công tác quản lý, sử dụng đất quốc phòng vào mục đích kinh tế của một số cơ quan, đơn vị chưa đúng và thiếu chặt chẽ...
Đại tướng Ngô Xuân Lịch xem một số chi tiết súng bộ binh thế hệ mới do Nhà máy Z111 sản xuất (tháng 4/2016). Ảnh: Lê Nam
Trong những năm tới, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường; tác động tiêu cực sau cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu vẫn còn gây ảnh hưởng lớn đối với tất cả các quốc gia trên thế giới; yêu cầu hội nhập kinh tế và sự cạnh tranh gay gắt của thị trường ngày càng phức tạp. Nước ta tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng, với nhiều thuận lợi và cơ hội to lớn, song cũng đứng trước không ít những khó khăn, thách thức...
Trước tình hình đó, Quân đội nhân dân cùng với việc tập trung nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, cần tiếp tục đẩy mạnh và thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ sản xuất, xây dựng kinh tế, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng, phát triển đất nước. Trong đó, cần tập trung vào một số nhiệm vụ chủ yếu sau:
Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với nhiệm vụ sản xuất, phát triển kinh tế gắn với quốc phòng, an ninh. Đây là vấn đề nguyên tắc và là nhân tố quyết định thực hiện thắng lợi nhiệm vụ, đảm bảo cho mọi hoạt động tham gia sản xuất, xây dựng kinh tế của Quân đội tiến hành đúng hướng, đạt hiệu quả cao.
Toàn quân tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc đường lối phát triển kinh tế gắn với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XII “Về một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế”; các nghị quyết của Quân ủy Trung ương, nhất là Nghị quyết số 520-NQ/QUTW ngày 25/9/2012 về “Lãnh đạo nhiệm vụ sản xuất, xây dựng kinh tế kết hợp quốc phòng của Quân đội đến năm 2020”; tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ nhận thức rõ hơn ý nghĩa, tầm quan trọng và yêu cầu của nhiệm vụ sản xuất, xây dựng kinh tế kết hợp với quốc phòng trong giai đoạn hiện nay, phát huy hơn nữa vai trò của Quân đội trong việc tham gia phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh, nhất là trên các địa bàn chiến lược Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ; ưu tiên phát triển mạnh các ngành kinh tế biển.
Trong quá trình thực hiện, cần tiếp tục quán triệt và vận dụng sáng tạo quan điểm của Đảng là: “phát triển kinh tế phải góp phần gia tăng tiềm lực quốc phòng, an ninh”, “Các dự án phát triển kinh tế, xã hội trong các khu vực phòng thủ, tuyến biên giới và vị trí chiến lược phải đảm bảo yêu cầu về quốc phòng, an ninh”. Các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng phải quán triệt sâu sắc chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, thực hiện tốt chức năng tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, quy chế, chính sách liên quan đến hoạt động sản xuất, xây dựng kinh tế của Quân đội, đảm bảo phù hợp với chủ trương phát triển kinh tế - xã hội và tăng cường quốc phòng, an ninh trong giai đoạn mới.
Hai là, tập trung nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của các khu KT-QP. Tăng cường thế trận quốc phòng, an ninh, nhất là “thế trận lòng dân” để xây dựng và bảo vệ biên giới gắn với đẩy mạnh phát triển kinh tế-xã hội, củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở, nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân, xóa đói giảm nghèo bền vững.
Các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng, các quân khu và Quân chủng Hải quân, cần tích cực và chủ động tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về huy động, tập trung các nguồn lực bảo đảm cho xây dựng các khu KT-QP nhằm đáp ứng mục tiêu, yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Trọng tâm là tập trung chỉ đạo các đoàn KT-QP đẩy mạnh thực hiện Quy hoạch tổng thể xây dựng và phát triển các khu KT-QP đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đảm bảo đúng lộ trình; coi trọng xây dựng các khu KT-QP trên hướng biển, đảo xa bờ; xây dựng một số mô hình điểm tại các khu KT-QP đã xây dựng để rút kinh nghiệm, có giải pháp phù hợp trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Các đoàn KT-QP phải luôn bám sát mục tiêu xây dựng khu KT-QP để đảm bảo hoạt động đúng hướng, hiệu quả; trong đó, cần chủ động phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng có liên quan, tạo sự đồng thuận cao trong quá trình tổ chức thực hiện nhiệm vụ.
Ba là, đẩy mạnh sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp Quân đội. Quá trình sắp xếp, đổi mới các doanh nghiệp Quân đội phải quán triệt thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Kế hoạch số 04-KH/TW ngày 16/11/2016 của Bộ Chính trị về thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XII), rà soát, thoái vốn, cổ phần hoá; chấn chỉnh tổ chức, hoạt động của các doanh nghiệp Quân đội sản xuất, kinh doanh thua lỗ hoặc không phục vụ nhiệm vụ quốc phòng. Gắn việc sắp xếp, đổi mới với việc giữ vững, phát triển năng lực sản xuất quốc phòng, đảm bảo sau khi sắp xếp lại, các doanh nghiệp Quân đội có cơ cấu, tổ chức phù hợp, hoạt động sản xuất, kinh doanh có hiệu quả hơn; nâng cao năng lực cạnh tranh, phát huy đầy đủ quyền, nghĩa vụ theo luật định, đồng thời đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng được giao. Theo định hướng đó, các doanh nghiệp Quân đội cần chủ động rà soát, xây dựng chiến lược phát triển, chiến lược sản xuất, kinh doanh phù hợp với mô hình hoạt động, quan tâm xây dựng văn hóa doanh nghiệp Quân đội, quyết tâm giữ vững thương hiệu doanh nghiệp Quân đội; tập trung ưu tiên phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; đẩy mạnh nghiên cứu, cải tiến, đổi mới công nghệ gắn với bảo vệ môi trường. Mặt khác, cần đẩy mạnh đổi mới quản trị doanh nghiệp, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống tham nhũng, lãng phí,… nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, bảo đảm tốt đời sống cho người lao động và tăng thu ngân sách cho Nhà nước, Quân đội.
Bốn là, chú trọng tổ chức và quản lý chặt chẽ hoạt động sản xuất, làm kinh tế của các đơn vị thường trực và đơn vị sự nghiệp công lập. Cùng với đặt trọng tâm vào hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị, các đơn vị thường trực và đơn vị sự nghiệp công lập cần phát huy thế mạnh tại chỗ và tận dụng năng lực sẵn có để tổ chức sản xuất, làm kinh tế phù hợp với điều kiện cụ thể, nhằm cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, chiến sĩ và người lao động; tăng cường nguồn lực quốc phòng; góp phần thực hiện chính sách xã hội, nhất là chính sách hậu phương Quân đội. Chú trọng đẩy mạnh sản xuất theo hướng tập trung, bền vững; tích cực áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, dịch vụ; tổ chức sản xuất gắn với phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, nhất là trên các địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển, đảo...
Quá trình thực hiện, các đơn vị thường trực và đơn vị sự nghiệp công lập phải đảm bảo đúng pháp luật Nhà nước và quy định của Bộ Quốc phòng. Các cơ quan chức năng của Bộ phải nắm chắc tình hình, chủ động tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý chặt chẽ các hoạt động lao động sản xuất, làm kinh tế; kiên quyết xử lý nghiêm các sai phạm và các biểu hiện tham nhũng, tiêu cực, lãng phí... làm ảnh hưởng đến phẩm chất tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” và truyền thống của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Năm là, tăng cường hoạt động kinh tế đối ngoại, xúc tiến thương mại, đầu tư và đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế. Các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng và các doanh nghiệp Quân đội cần tiếp tục quán triệt, nắm vững Nghị quyết số 22-NQ/TW của Bộ Chính trị (khoá XI) về “Hội nhập quốc tế” và Nghị quyết số 806-NQ/QUTW ngày 31/12/2013 của Quân uỷ Trung ương “Về hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo”. Trên cơ sở đó, nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách phù hợp với tình hình và tổ chức hoạt động kinh tế đối ngoại của doanh nghiệp Quân đội, bảo đảm ngày càng hiệu quả; chủ động mở rộng quan hệ thương mại quân sự, xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch kết hợp hoạt động đối ngoại quốc phòng với hoạt động kinh tế đối ngoại theo định hướng của Đảng, Nhà nước.
Các doanh nghiệp Quân đội cần lựa chọn đối tác phù hợp, tích cực hợp tác, mở rộng liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế trong và ngoài nước; coi trọng các hoạt động marketing, quảng bá thương hiệu, phát triển thị trường. Trong quá trình thực hiện, phải tuân thủ đúng pháp luật của Nhà nước, quy định của Bộ Quốc phòng, giữ vững nguyên tắc bảo đảm an ninh chính trị nội bộ, an ninh quốc gia, bảo vệ lợi ích cao nhất của đất nước.
Sáu là, tiếp tục thực hiện tốt việc quản lý, sử dụng đất quốc phòng vào mục đích kinh tế. Các cơ quan, đơn vị toàn quân và các doanh nghiệp Quân đội cần quán triệt thực hiện nghiêm quy định của Luật Đất đai, chủ trương của Thường vụ Quân ủy Trung ương và các quy định của Bộ Quốc phòng về công tác quản lý, sử dụng đất quốc phòng vào mục đích kinh tế. Thực hiện nghiêm Nghị quyết của Thường vụ Quân ủy Trung ương về lãnh đạo công tác quản lý, sử dụng đất đến năm 2020 và những năm tiếp theo; Kết luận của Thường vụ Quân ủy Trung ương về quản lý và sử dụng đất quốc phòng vào mục đích kinh tế và Kế hoạch của Bộ Quốc phòng triển khai thực hiện Kết luận số 1508/KH-BQP ngày 23/9/2016 của Thường vụ Quân ủy Trung ương. Trong đó, tập trung rà soát chặt chẽ từng dự án chưa ký hợp đồng, dự án không triển khai thực hiện. Trường hợp để đất trống phải hoàn chỉnh hồ sơ thu hồi kịp thời để sử dụng lâu dài cho mục đích quốc phòng, hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng phù hợp.
Bảy là, chú trọng công tác xây dựng ngành kinh tế Quân đội theo hướng gọn, mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Trước hết, cần xây dựng, kiện toàn tổ chức, biên chế, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác của Cục Kinh tế; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác, biểu biên chế tổ chức của cơ quan quản lý kinh tế các cấp; chú trọng nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành kinh tế Quân đội; xây dựng cơ chế quản lý ngành thông qua việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật đồng bộ để đưa hoạt động thực tiễn đi đúng hướng. Xây dựng ngành kinh tế trong Quân đội vững mạnh là nhân tố quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, phát triển kinh tế và thực hiện nhiệm vụ quốc phòng của các cơ quan, đơn vị và các doanh nghiệp Quân đội.
Chúng ta tin tưởng rằng, với bản chất, truyền thống tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” đã được tôi luyện trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; với ý chí quyết thắng, tinh thần “… nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua”, cùng với các đơn vị trong toàn quân, các doanh nghiệp Quân đội tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, nỗ lực phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ sản xuất, phát triển kinh tế gắn với quốc phòng, an ninh; góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước trong tình hình mới.
Đại tướng NGÔ XUÂN LỊCH
Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng