NHIỀU KẾT QUẢ TÍCH CỰC
Báo cáo của Cục Kinh tế (Bộ Quốc phòng) về kết quả thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia trong Bộ Quốc phòng giai đoạn 2016-2020 (gọi tắt là Chương trình MTQG) cho thấy: Giai đoạn này, Bộ Quốc phòng được Chính phủ giao thực hiện hai Chương trình MTQG là xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Đối với Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới, Bộ Quốc phòng đã hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương xây dựng lực lượng dân quân “vững mạnh, rộng khắp”, hoàn thành các chỉ tiêu quốc phòng được giao. Chú trọng xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng khu vực phòng thủ trong xây dựng nông thôn mới. Hệ thống chính trị từ cấp tỉnh, huyện đến cấp cơ sở được xây dựng thành một khối thống nhất, vững mạnh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội gắn với nhiệm vụ quân sự, quốc phòng.
Các đơn vị chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương nơi đóng quân tham gia xây dựng, củng cố, cải tạo, nâng cấp hạ tầng nông thôn, như: xây dựng cầu, đường giao thông, kênh mương thủy lợi, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, nghĩa trang liệt sĩ, nhà ở cho người nghèo và gia đình chính sách; vận động nhân dân hiến đất làm đường, trường học và các công trình phúc lợi; xóa nhà tạm, cầu tạm, cầu khỉ, thay thế bằng cầu bê tông; bê tông hóa đường giao thông nông thôn, kênh mương nội đồng; xây dựng công trình nước sạch, lắp đặt hệ thống lọc nước…
Đối với Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, Bộ Quốc phòng đã triển khai thực hiện dự án “Nhân rộng mô hình giảm nghèo gắn với quốc phòng, an ninh” trên địa bàn 24 huyện/11 tỉnh trong vùng dự án của 15 khu kinh tế - quốc phòng (KTQP). Các đoàn KTQP triển khai trên 100 mô hình giảm nghèo, tổ chức hàng trăm lớp tập huấn, hội nghị đầu bờ, chuyển giao kỹ thuật chăn nuôi và trồng trọt; có gần 6.000 hộ dân được trực tiếp hưởng thụ dự án; tỷ lệ hộ nghèo trong vùng dự án hàng năm giảm từ 4-5%.
Quang cảnh Hội nghị triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 trong Bộ Quốc phòng. Ảnh: PHƯƠNG MAI
Trên địa bàn đóng quân, các đơn vị đã tham gia giúp nhân dân chuyển dịch cơ cấu sản xuất, cơ cấu lao động, chuyển giao kỹ thuật, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới, nâng cao thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo. Tích cực tham gia các hoạt động nâng cao chất lượng công tác giáo dục, y tế, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, bảo vệ môi trường, vận động nhân dân thực hiện nếp sống văn hóa mới. Đồng thời, tham gia củng cố các tổ chức, đấu tranh phòng chống tệ nạn xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng địa bàn an toàn, vững mạnh.
Năm 2022, Bộ Quốc phòng tổ chức thực hiện các Chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025, với sự nỗ lực rất lớn của các cơ quan, đơn vị nên các nội dung được triển khai nhanh và hiệu quả. Trong đó, công tác giải ngân (tính đến hết tháng 1/2023) đạt khá cao (trên 90%). Dự án “Phát triển kinh tế, xã hội - Mô hình bộ đội gắn với dân bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi” đã thực hiện 80 mô hình, với 5.448 hộ dân được thụ hưởng; tỷ lệ hộ gia đình người dân tộc thiểu số tham gia dự án là 98%. Chương trình “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” thực hiện hỗ trợ 3.654 em học sinh (nhận nuôi 400 em, hỗ trợ tại nhà 3.254 em). Dự án “Bồi dưỡng kiến thức dân tộc” đã tổ chức 73 lớp bồi dưỡng kiến thức cho 7.850 lượt cán bộ, chiến sĩ; 42 lớp bồi dưỡng tiếng dân tộc cho 2.324 lượt cán bộ cơ sở. Dự án “Tuyên truyền vận động nhân dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi gắn với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh” đã tổ chức 51 lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về công tác tuyên truyền với 2.552 lượt người tham gia; biên soạn, in ấn, phát hành 18 loại tài liệu, ấn phẩm. Dự án “Mô hình giảm nghèo gắn với quốc phòng, an ninh” đã thực hiện 14 mô hình, với 464 hộ được thụ hưởng…
Giai đoạn 2021-2025, Bộ Quốc phòng tham gia triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia là: xây dựng nông thôn mới; giảm nghèo nhanh và bền vững; phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
NHỮNG MÔ HÌNH HAY
Theo Thiếu tướng Đinh Mạnh Phác, Phó Tư lệnh Quân khu 2: Những năm qua, thực hiện các Chương trình MTQG và các dự án xóa đói, giảm nghèo, các đơn vị của Quân khu đã bám sát chủ trương, nghị quyết các cấp, thực hiện có hiệu quả các dự án, góp phần phát triển kinh tế, giải quyết việc làm, xóa đói, giảm nghèo, xóa bỏ hủ tục lạc hậu. Các cơ quan, đoàn KTQP phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo công tác giảm nghèo bền vững; nâng cao năng lực quản lý để thực hiện có hiệu quả chương trình dự án. Đẩy mạnh truyền thông nhằm thay đổi và chuyển biến nhận thức trong giảm nghèo; vận động người nghèo, hộ nghèo phát huy khả năng, chủ động phấn đấu vươn lên vượt qua đói nghèo, không trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước. Đồng thời, xác định nguyên nhân dẫn đến nghèo của từng hộ gia đình để có biện pháp hỗ trợ phù hợp; phân công cán bộ bám bản, thôn để trực tiếp giúp đỡ hộ nghèo. Bên cạnh đó, nhân rộng các mô hình, kinh nghiệm xoá đói, giảm nghèo có hiệu quả, dễ thực hiện và mang lại thu nhập bền vững. Nhờ thực hiện đồng bộ các biện pháp, nhận thức của nhân dân có chuyển biến rõ rệt; nhiều gia đình, thôn, xóm, xã, phường đã vươn lên thoát nghèo. Đặc biệt, các dự án của năm 2022 đã thực hiện xong, đạt được mục tiêu đề ra, giải quyết việc làm cho 5.000 lao động; đồng thời, tăng cường mối liên kết hiệu quả giữa bộ đội với cộng đồng, người dân trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm, góp phần giảm nghèo bền vững, thúc đẩy kinh tế tăng trưởng, ổn định xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng.
Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thanh Hóa trao kinh phí hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trong Chương trình “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” năm 2022. Ảnh: NHƯ XUÂN
Trong khi đó, trên địa bàn Quân khu 4 có 5 khu KTQP đều nằm trên địa bàn chiến lược, địa hình rừng núi hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt, trình độ dân trí thấp, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào còn gặp nhiều khó khăn. Trên dọc tuyến biên giới tình hình di dịch cư tự do, buôn bán ma túy có vũ khí; truyền đạo trái phép… diễn biến phức tạp, khó lường. Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Hà, Phó Tư lệnh Quân khu 4 cho biết: Từ đặc điểm tình hình trên, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu đã chỉ đạo các đơn vị làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; phối hợp với đài phát thanh, truyền hình Trung ương và địa phương phát sóng 4 chuyên mục, đăng tải 258 tin, bài, ảnh; tổ chức 1.543 buổi tuyên truyền với 83.642 lượt người tham gia; vận động 7.984 lượt hộ đồng bào H’Mông không di dịch cư trái phép, 574 hộ dân không tái trồng cây thuốc phiện, 347 hộ không theo đạo tin lành; tham gia tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho 13.840 lượt người; biểu dương, tôn vinh 50 già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số. Quân khu cũng đã triển khai 3 dự án cho 1.782 hộ dân được thụ hưởng; hỗ trợ cho 185 em học sinh, nhận nuôi 51 em học sinh; mở 12 lớp bồi dưỡng kiến thức dân tộc.
Còn theo Thiếu tướng Phùng Quốc Tuấn, Phó Chính ủy Bộ đội Biên phòng: Lực lượng Biên phòng được Bộ Quốc phòng giao chủ trì triển khai thực hiện dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường”, đến nay dự án đã được triển khai đúng tiến độ, đảm bảo trình tự, thủ tục. Năm 2022, đã nhận nuôi 400 em, nhận hỗ trợ 3.254 em. Năm 2023, dự kiến nhận nuôi 400 em, nhận hỗ trợ 5.437 em. Để tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả dự án trong những năm tiếp theo, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng đã yêu cầu các đơn vị thuộc phạm vi dự án phối hợp chặt chẽ với địa phương (cấp xã, thôn) và nhà trường để khảo sát các em đủ tiêu chí, tiêu chuẩn theo quy định. Trong đó, nắm tình hình, hoàn cảnh gia đình các em thuộc diện khó khăn (hộ nghèo, cận nghèo, con em người có công...); nắm tình hình học tập, hạnh kiểm của các em; phối hợp với nhà trường, địa phương tổ chức nhận hỗ trợ, nhận nuôi và lập hồ sơ từng em để theo dõi lâu dài…
“Trong năm 2023, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần tổ chức thực hiện tốt hơn nữa các nhiệm vụ Bộ Quốc phòng đã giao trong các Chương trình mục tiêu quốc gia; tuyệt đối không được để xảy ra sai phạm làm ảnh hưởng đến uy tín của Quân đội và hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ”.
(Thượng tướng Vũ Hải Sản, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng)
TẬP TRUNG THÁO GỠ KHÓ KHĂN, VƯỚNG MẮC
Bên cạnh những thành tích đã đạt được, việc thực hiện các Chương trình MTQG trong Bộ Quốc phòng cũng gặp không ít khó khăn, do ảnh hưởng của thời tiết, thiên tai, dịch bệnh; một số vùng việc chuyển đổi và nâng cao hiệu quả sản xuất còn nhiều hạn chế; tỷ lệ hộ nghèo còn cao; kết quả xây dựng nông thôn mới chưa cao, số xã đạt chuẩn dưới 50%. Cơ chế, chính sách còn nhiều bất cập, chồng chéo; kinh phí còn hạn chế dẫn đến tình trạng manh mún, thiếu bền vững.
Mới đây, tại Hội nghị triển khai thực hiện các Chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025 và một số nhiệm vụ trọng tâm năm 2023 trong Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Vũ Hải Sản, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh: Các Chương trình MTQG có ý nghĩa rất quan trọng về kinh tế, chính trị, xã hội và quốc phòng, an ninh của đất nước; tác động sâu rộng đến các đối tượng thụ hưởng chương trình. Do vậy, các cơ quan, đơn vị và địa phương tổ chức triển khai thực hiện các nội dung, nhiệm vụ trong các Chương trình MTQG năm 2023 và thời gian tiếp theo phải đảm bảo đúng tiến độ, hiệu quả. Trong đó, để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, cần quán triệt và triển khai thực hiện tốt một số nội dung trọng tâm là: Rà soát, sớm đề xuất, báo cáo phương án phân bổ kinh phí năm 2023 cho các cơ quan, đơn vị bảo đảm đúng tiến độ; tiếp tục hướng dẫn, hỗ trợ các cơ quan, đơn vị trong toàn quân tổ chức thực hiện nhiệm vụ Bộ Quốc phòng giao; kịp thời tổng hợp, báo cáo những phát sinh, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện nhiệm vụ. Đồng chí Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cũng yêu cầu các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng hướng dẫn, tập huấn cho các cơ quan, đơn vị thủ tục lựa chọn nhà thầu trong thực hiện các nội dung, dự án thành phần thuộc Chương trình MTQG; đề xuất phương án phân bổ kinh phí đối với dự án “Phát triển giáo dục nghề nghiệp vùng nghèo, vùng khó khăn”. Cùng với đó, đẩy nhanh tiến độ thẩm định và phê duyệt các dự án; bảo đảm sử dụng kinh phí tiết kiệm, hiệu quả; tuyệt đối không để xảy ra sai phạm ảnh hưởng đến uy tín của Quân đội và hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ”. Các đơn vị trực tiếp triển khai dự án cần phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện hỗ trợ người dân bảo đảm công khai, minh bạch, đúng nội dung, đúng đối tượng. Đồng thời, cử cán bộ hướng dẫn chuyên môn, kỹ thuật, hỗ trợ người dân giám sát, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ theo quy định.
Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân sẽ tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao trong các Chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025; đóng góp tích cực vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và công cuộc xóa đói, giảm nghèo; góp phần phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.
Thượng tá, ThS. NGUYỄN THANH TÙNG*
Đại tá, ThS. ĐÀO DUY HÒA**
* Tổng cục Công nghiệp quốc phòng
** Học viện Chính trị/Bộ Quốc phòng