Phát triển công nghiệp quốc phòng đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa

NÂNG CAO TIỀM LỰC QUỐC PHÒNG

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII (tháng 10/2023) là xây dựng và ban hành Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Phát biểu kết luận hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: "Tăng cường đầu tư thích đáng cho việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; giữ nước từ khi nước chưa nguy; tuyệt đối không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống"... Trong đó, giải pháp quan trọng là xây dựng và củng cố tiềm lực quốc phòng trong thời bình.

Tiềm lực quốc phòng bao gồm nhiều thành tố, như: tiềm lực chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học - công nghệ... Trong đó, tiềm lực quân sự là bộ phận nòng cốt của tiềm lực quốc phòng, là sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân và khả năng huy động nguồn lực phục vụ nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; bao gồm hai yếu tố cơ bản là con người và vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT), trong đó con người là nhân tố quyết định. Tiềm lực quân sự còn thể hiện khả năng không ngừng phát triển sức mạnh chiến đấu, trình độ sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang, biểu hiện ở nguồn dự trữ về sức người, sức của; khả năng động viên công nghiệp phục vụ nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Việc phát triển CNQP trong thời bình có vai trò đặc biệt quan trọng để nâng cao tiềm lực quân sự, tạo ra VKTBKT và làm nòng cốt trong động viên công nghiệp nếu chiến tranh xảy ra.

10 năm qua, thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI (tháng 10/2013) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Đảng, Nhà nước ta luôn kiên định, bám sát mục tiêu, nguyên tắc xây dựng, củng cố tiềm lực quốc phòng trong thời bình để hoạch định đường lối, chính sách, chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh thế giới, khu vực có nhiều biến động phức tạp, khó lường. Từ phương châm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy, chúng ta đã từng bước xây dựng được thế trận bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng, trên các môi trường tác chiến và một số loại hình, lĩnh vực hoạt động xã hội khác. Đối với lĩnh vực CNQP, nhờ sự đầu tư trọng tâm, trọng điểm, sản phẩm CNQP ngày càng đa dạng, lưỡng dụng, có chất lượng, góp phần tự chủ bảo đảm VKTBKT, từng bước hiện đại hóa Quân đội, đóng góp tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Thời gian qua, Tổng cục CNQP đã thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước, chủ động xây dựng, tham mưu với Bộ Quốc phòng trình Chính phủ phê duyệt các quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án phát triển CNQP trong từng giai đoạn; đồng thời, phát huy vai trò nòng cốt trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện, tạo chuyển biến tích cực. Năng lực nghiên cứu thiết kế, chế tạo và sản xuất, sửa chữa, cải tiến VKTBKT có bước phát triển đột phá. Đặc biệt, ngành CNQP đã sản xuất được các loại súng bộ binh thế hệ mới, vũ khí hỏa lực mạnh có điều khiển, vũ khí công nghệ cao và đóng mới các loại tàu quân sự hiện đại; nghiên cứu, sản xuất nhiều chủng loại vật tư kỹ thuật, nguyên liệu, vật liệu nền phục vụ sản xuất quốc phòng. Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực CNQP được mở rộng, trở thành nội dung quan trọng trong hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, góp phần nâng cao uy tín, vị thế của đất nước, Quân đội trên trường quốc tế.

THỂ CHẾ HÓA CÁC QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG VỀ PHÁT TRIỂN CNQP

Hội nghị lần thứ 8 Ban chấp hành Trung ương khóa XIII đã đưa ra những dự báo chiến lược: Trong thời gian tới, thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Cục diện thế giới đa cực, đa trung tâm, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn sẽ ngày càng quyết liệt, thậm chí có nguy cơ xung đột, đối đầu, tạo thách thức rất lớn đối với các nước đang phát triển, nhất là các nước có độ mở của nền kinh tế cao, sức chống chịu và khả năng cạnh tranh còn hạn chế như Việt Nam… Đất nước ta sau gần 40 năm đổi mới, vượt qua muôn vàn khó khăn, thách thức, chúng ta đã giành được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên con đường xây dựng và phát triển đất nước quá độ lên chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, 4 nguy cơ mà Đảng ta từng cảnh báo vẫn hiện hữu, có mặt sẽ còn diễn biến phức tạp và gay gắt hơn. Trên một số vùng chiến lược, địa bàn trọng điểm và trong một số nhóm đối tượng còn tiềm ẩn những yếu tố gây mất ổn định. Tranh chấp biển, đảo, chủ quyền lãnh thổ, chiến tranh thông tin, chiến tranh không gian mạng... là những nguy cơ lớn có thể xảy ra. Các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị trong và ngoài nước câu kết với nhau tăng cường các hoạt động "diễn biến hòa bình", "phi chính trị hóa" lực lượng vũ trang với âm mưu, thủ đoạn chống phá ngày càng tinh vi, công khai và trực diện hơn. Bối cảnh tình hình mới đòi hỏi chúng ta phải có tư duy mới, tầm nhìn mới về chiến lược bảo vệ Tổ quốc.

Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 (khóa XIII) xác định trong thời bình, cần tiếp tục xây dựng và dự trữ tiềm lực quốc phòng bằng giải pháp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; giữ vững độc lập, tự chủ trong mở rộng hợp tác kinh tế; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, tăng lượng dự trữ quốc gia; gắn phát triển kinh tế với bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, chất lượng nguồn nhân lực, sẵn sàng huy động các nguồn lực cho quốc phòng. Từng bước hòa nhập CNQP vào công nghiệp quốc gia; đầu tư xây dựng có trọng điểm một số cơ sở CNQP tiên tiến, tiến tới hình thành các tập đoàn, tổ hợp CNQP lưỡng dụng công nghệ cao, tự chủ; đẩy mạnh hợp tác quốc tế, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Để đưa nhanh "Nghị quyết vào cuộc sống", cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về quốc phòng, tạo cơ sở pháp lý cho việc bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Trong đó, ưu tiên thể chế hóa các quan điểm của Đảng ta về phát triển CNQP, trước mắt là ban hành Luật CNQP, an ninh và động viên công nghiệp (AN và ĐVCN).

Dự thảo Luật CNQP, AN và ĐVCN đã được chuẩn bị công phu, được Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội nhiều lần cho ý kiến chỉnh lý và đã được Quốc hội khóa XV cho ý kiến lần 1 tại Kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023), hiện đang tiếp tục được chỉnh lý để trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024). Có thể nói, Luật CNQP, AN và ĐVCN sẽ tăng cường gắn kết và phát huy vai trò chức năng, nhiệm vụ của CNQP, AN và ĐVCN trong đảm bảo VKTB, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ cho lực lượng vũ trang nhân dân; đổi mới, sắp xếp hệ thống cơ sở CNQP, cơ sở công nghiệp an ninh và gắn với phương thức tác chiến của Quân đội, nhiệm vụ của Công an; bảo đảm tập trung, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về CNQP, công nghiệp an ninh và ĐVCN. Với việc ban hành Luật CNQP, AN và ĐVCN, ngành CNQP sẽ có bước phát triển đột phá, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy.

Đại tá, ThS. ĐỖ PHÚ THỌ*

Trung tá, ThS. LÊ QUÝ KHANG**

* Ban Chỉ đạo 35 Quân ủy Trung ương

** Khoa Quân sự chung, Học viện Biên phòng