Sĩ quan trẻ ứng xử có văn hóa theo tư tưởng Hồ Chí Minh

 Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là nhà chính trị thiên tài mà còn là nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam và thế giới. Người đã kết hợp một cách nhuần nhuyễn giữa ứng xử và văn hóa, tạo nên nghệ thuật ứng xử Hồ Chí Minh, có sức lôi cuốn mãnh liệt đối với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nói chung và đội ngũ sĩ quan trẻ nói riêng. Tư tưởng của Hồ Chí Minh về văn hóa ứng xử là phương diện nổi bật của văn hóa Hồ Chí Minh, bao gồm các giá trị về tri thức, lý tưởng, niềm tin, phẩm chất, năng lực, hành vi và thái độ ứng xử.

Đội ngũ sĩ quan trẻ trong Quân đội nhân dân Việt Nam có tuổi đời, tuổi quân còn trẻ; là nguồn kế cận, kế tiếp đội ngũ sĩ quan cấp chiến dịch, chiến lược trong xây dựng, phát triển Quân đội ta. Từ đó, đòi hỏi sĩ quan trẻ phải có trình độ văn hóa và phong cách ứng xử văn hóa tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ mới của cách mạng. Trước hết, cần hiểu rõ nội dung cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa ứng xử là luôn mang đậm giá trị nhân văn vì con người. Trong cuộc đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn thể hiện phong cách ứng xử giản dị, gần gũi, cởi mở, tế nhị và chu đáo với tất cả mọi người. Người thường sử dụng ngôn ngữ, phong cách giao tiếp phù hợp, chân thành. Điều này lý giải vì sao phong cách ứng xử của Hồ Chí Minh luôn có sức hút mạnh mẽ đối với mọi người. Ứng xử văn hóa của Hồ Chí Minh còn chứa đựng tình cảm chân thành và tinh thần khoan dung, độ lượng. Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện tình yêu thương, trân trọng, quý mến từ những người nông dân đến thương binh, bệnh binh; từ bạn bè, đồng chí, anh em cho đến các cháu thiếu niên, nhi đồng, thậm chí với cả những người "đối lập"... Chính sự giản dị, gần gũi, cởi mở đó đã có sức cảm hóa to lớn đối với mọi người và được xuất phát từ đạo đức, nhân cách và phép ứng xử văn hóa của Người.

Trên cơ sở nắm vững những đặc trưng trong tư tưởng Hồ Chí Minh về ứng xử văn hóa, để nâng cao nhận thức văn hóa ứng xử theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho đội ngũ sĩ quan trẻ hiện nay, cần tập trung thực hiện một số biện pháp sau:

Một là, phát huy vai trò, trách nhiệm của các chủ thể đối với việc nâng cao phong cách ứng xử văn hóa theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho đội ngũ sĩ quan trẻ.

Cấp ủy, tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên các cấp cần xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, bảo đảm cho sĩ quan trẻ thấu suốt về tư tưởng, nhận thức, có thái độ, tình cảm và hành vi văn hóa chuẩn mực. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng cần định hướng cho sĩ quan trẻ nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò ứng xử văn hóa của người quân nhân cách mạng. Đảng ủy cơ sở phải nắm bắt và cụ thể hóa tư tưởng chỉ đạo của cấp trên, đề ra chủ trương, giải pháp đúng đắn, động viên toàn thể cán bộ, chiến sĩ, nhất là đội ngũ sĩ quan trẻ hăng hái thực hiện nhiệm vụ. Mặt khác, thường xuyên nắm, quản lý và giải quyết tốt tư tưởng của bộ đội theo hướng "chủ động thông tin tích cực, kịp thời định hướng tư tưởng trước những vấn đề phức tạp, nhạy cảm, góp phần nâng cao sức đề kháng, tinh thần cảnh giác cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ". Trong đó, cơ quan chính trị có nhiệm vụ hướng dẫn, chỉ đạo hiệp đồng các lực lượng liên quan và trực tiếp tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức, ứng xử văn hóa cho đội ngũ sĩ quan trẻ; kịp thời phát hiện những vấn đề mới nảy sinh, đề xuất với lãnh đạo, chỉ huy để có sự điều chỉnh bổ sung kịp thời và rút ra những kinh nghiệm trong hoạt động thực tiễn.

Hai là, đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục phong cách ứng xử văn hóa cho sĩ quan trẻ.

Tăng cường tuyên truyền cho sĩ quan trẻ những giá trị ứng xử văn hóa của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, truyền thống ưng xử văn hóa của dân tộc... Đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh "Bộ đội Cụ Hồ" thời kỳ mới; Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28/12/2021 của Quân ủy Trung ương về phát huy phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ" thời kỳ mới, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới, gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Tư tưởng của Hồ Chí Minh về văn hóa ứng xử là phương diện nổi bật của văn hóa Hồ Chí Minh, bao gồm các giá trị về tri thức, lý tưởng, niềm tin, phẩm chất, năng lực, hành vi và thái độ ứng xử.

Đồng thời, giáo dục phẩm chất đạo đức, chức trách, nhiệm vụ, hành vi chuẩn mực của sĩ quan trẻ. Trong đó, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh, phòng, chống có hiệu quả tác động tiêu cực từ mặt trái cơ chế thị trường, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế. Để từ đó sĩ quan trẻ nhận thức ứng xử văn hóa theo tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành nhân tố ổn định, bền vững, thành nếp sống, thói quen; kiên quyết đấu tranh bảo vệ cái đúng, điều tiến bộ, phê phán cái xấu, sai trái, tiêu cực, lạc hậu.

Ba là, xây dựng các tổ chức vững mạnh toàn diện và môi trường ứng xử văn hóa ở cơ quan, đơn vị.

Theo đó, xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh làm hạt nhân và cơ sở cho xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI xác định: "Chú trọng xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh, chủ động đấu tranh phòng, chống các tác động tiêu cực và văn hóa xấu độc". Cấp ủy các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức tốt hoạt động xây dựng môi trường ứng xử văn hóa ở đơn vị; bảo đảm cơ sở vật chất cho các hoạt động văn hóa đạt chất lượng tốt. Đồng thời, không ngừng bổ sung và hoàn thiện các chuẩn mực về ứng xử văn hóa; làm cho chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, Nhà nước... ngày càng "thẩm thấu" vào đội ngũ sĩ quan trẻ. Mặt khác, tăng cường các hoạt động giao lưu văn hóa với đơn vị kết nghĩa và nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa nhằm khuyến khích và lôi cuốn cán bộ, chiến sĩ tích cực tham gia.

"Mỗi con người đều có thiện và ác ở trong lòng. Ta phải biết làm cho phần tốt ở trong mỗi con người nảy nở như hoa mùa xuân và phần xấu bị mất dần đi, đó là thái độ của người cách mạng".

  (Chủ tịch HỒ CHÍ MINH)

Bốn là, phát huy tính tích cực, chủ động đấu tranh của đội ngũ sĩ quan trẻ đối với những biểu hiện ứng xử phi văn hóa.

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Mỗi con người đều có thiện và ác ở trong lòng. Ta phải biết làm cho phần tốt ở trong mỗi con người nảy nở như hoa mùa xuân và phần xấu bị mất dần đi, đó là thái độ của người cách mạng". Bởi thế, đội ngũ sĩ quan trẻ phải tích cực trau dồi phẩm chất chính trị, đạo đức, chuẩn mực ứng xử văn hóa, thực hiện tốt tự phê bình và phê bình; chống lại sự tha hóa, biến chất về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống và các biểu hiện ngại tu dưỡng, rèn luyện nâng cao phong cách ứng xử văn hóa trong đơn vị. Quá trình thực hành ứng xử văn hóa Hồ Chí Minh của sĩ quan trẻ phải gắn chặt với bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch hiện nay. Mỗi sĩ quan trẻ cần quán triệt tốt quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: "Với điều kiện và khả năng của mình, hơn ai hết Quân đội phải đi đầu trong đấu tranh phản bác mạnh mẽ hơn nữa đối với những quan điểm sai trái, thù địch, không chỉ trên báo chí, mà ngay trong nội bộ cũng như ngoài xã hội, tuyệt đối không để những quan điểm sai trái, thù địch xuất hiện, tồn tại trong Quân đội".

Có thể nói, nâng cao phong cách ứng xử văn hóa cho đội ngũ sĩ quan trẻ theo tư tưởng Hồ Chí Minh đòi hỏi phải thực hiện đồng bộ các giải pháp; góp phần đào tạo nên thế hệ sĩ quan trẻ không chỉ có trình độ học vấn mà còn có nhân cách văn hóa, đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao cho Quân đội trong thời kỳ mới.

Trung tá, TS. KHUẤT TRỌNG NAM

Học viện Chính trị/Bộ Quốc phòng

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011.

2. Nguyễn Phú Trọng, Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Hà Nội, 2022.

3. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2021.

4. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ Chín, Ban chấp hành Trung ương khóa XI, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2014.

5. Phạm Xuân Hảo, "Bồi dưỡng lối sống xã hội chủ nghĩa cho sĩ quan trẻ hiện nay", Nxb QĐND, Hà Nội, 2010.